İntellektual gənclərimiz hal-hazırda seçim qarşısındadır — ya kosmopolit olub, hər şeyə göz yummaq, ya da milliyyətçi olub vətənpərvər rolunu oynamaq. Passiv və biganə gənclər də var — onlar Üzeyir və Röya həvəskarlarıdır ki, yaltaqlığı əsas həyat kredoları kimi seçiblər — onları “intellektuallar” kateqoriyasına aid etmirəm.
Müharibə şəraitində yaşayan Azərbaycan üçün biz kim olmalıyıq? Gəlin bu suala birgə cavab tapaq (qısa təhlillə).

Kosmopolitlər. Kosmopolit — hər şeyə insanlıq, haqq prizmasından baxan insanlara deyilir. Kosmopolitlər insanlığı vətən, milliyyət, dindən üstün tuturlar. İlk kosmopolit adət üzrə yunan filosofu Dioqen hesab edilir. Dioqen də bildiyimiz kimi ifrat pofiqizmdən əziyyət çəkirmiş. Belə olan halda bizə kosmopolitlik yaraşır?
Gəlin elə ondan başlayaq ki, biz Azərbaycanlılar (türklər) özü-özlüyümüzdə çox kosmopolit bir millətik. Digər millətlərə qarşı çox tolerant və səbrliyik, buna görə də tarix boyu əziyyət çəkmişik. Müasir qloballaşan dövrümüzdə əslində kosmopolitizm yaxşı xüsusiyyətdir, amma baxır nə (kim) ilə müqayisədə. Məsələn, əgər bizim düşmənimiz qatı milliyyətçidirsə (necə ki, aşağıda göstərilən videoda bu öz əksini tapır), onda bizə kosmopolitlik yaraşmaz. Biz bundan yalnız ziyan çəkə bilərik — ya Dioqen kimi pofiqist olmalıyıq, ya da ki vətənə tüpürüb buradan getməliyik.
Milliyyətçilər. Milliyyətçi kosmopolitdən fərqli olaraq öz millətini hər şeydən üstün tutur. Millətçiləri əslində bir neçə növə bölmək olar — sadəcə vətənpərvərlər, radikal milliyyətçilər, neomilliyyətçilər və s. Milliyyətçiliyin ən iyrənc forması — şovinizmdir.
Azərbaycanda fikrimcə 2 növ milliyyətçilik var. Birinci növə aidiyyatı olanlar kimlərinsə təsir dairəsinə düşüb bambılızmdən əziyyət çəkənlərdir. Adət üzrə savadsız olan bu insanlar əslində “türkçülüyün” təbliğini əməldə deyil, yalnız sözdə, populist çıxış və yazılarda ifadə edirlər. Özü də mənasız və iyrənc formada. Bu tip təbliğat da əks təsir verir, kütlə türkçülük, milliyyətçilik ideyalarından iyrənir.
İkinci növ milliyyətçilərimiz isə sırf vətən, millət üçün çalışanlardır. Bunlar əsl vətənpərvərlərdir və adətən populist çağırışlardan uzaq olur, öz vətənpərvərliklərini əməldə sübut edirlər. Vətənpərvərlərin özünü də 2 yerə bölərdim — 1-ci tipə aid olan şəxslər öz missiyalarına qlobalcasına yanaşır — əsas ideologiyaları kimi Qarabağı, türkcülüyü, millətçiliyi seçirlər, 2-ci tip isə əsasən ölkə daxili sosial, siyasi haqsızlıqlara qarşı mübarizə aparırlar.
Bu qısa təhlildən belə nəticə çıxarmaq olar ki, hal-hazırki dönəmdə bizə əsasən sağlam təfəkkürlü əsl milliyyətçi gənclər lazımdır. 
Nəsə. Gəlin erməni təbliğat maşınının Avropa üçün hazırladığı bir video rolikə tamaşa edək.
Onu da qeyd edim ki, ermənilər burada bizi (özlərindən fərqli olaraq) sivil olmayan qiyafədə təqdim etməyə çalışsalar da, Azərbaycanlıların xroniki kosmopolitizmi qalib gəlib. Nəzərə alsaq ki, film Avropa üçün nəzərdə tutulub, onda elə belə yaxşıdı. Qoy bizi kosmopolit hesab etsinlər, amma qəlbən milliyyətçi olmağı unutmayaq.



Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Növbəti Erməni təbliğatı (Video)