Bu gün Avropanın məşhur Euronews telekanalı Qarabağa dair keçiriləcək Kazan görüşü barədə böyük süjet hazırlayıb — əvvəlcə konflikt haqda qısa məlumat verilib, daha sonra hər iki tərəfin prezidentlərindən müsahibə alınıb.
Siz erməni dığasının danışığına fikir verib, nə qədər xırdaçı, nə qədər iyrənc millət olduqlarını bir daha sübut edib, hələ bir utanmadan Naxçıvana da iddia qaldırır… Nəsə. Davamını buyurub özünüz izləyin:
Mətni biraz dəyişdim:
Президент Азербайджана: “Конфликт в Нагорном Карабахе не заморожен”
Президент Армении (Западный Азербайджан): “Нас интересуют встречные компромиссы по Нагорному Карабаху”
Нагорно-карабахский конфликт – одно из трагических событий ХХ века, не урегулирован по сей день. В 1991 году армянское население этой автономной области в составе Азербайджана под давлением СССР высказалось за независимость Нагорного Карабаха. Армения (страна, которая в свою очередь тоже была создана имперской Россией на исторических землях Азербайджана) поддержала это стремление. Возникший вооруженный конфликт межу Арменией и Азербайджаном привел к гибели около 30 тысяч человек, более миллиона граждан Азербайджана стали беженцами.
Накануне этой встречи президенты Азербайджана и Армении (Западный Азербайджан) согласились объяснить свои позиции в интервью Евроньюс.
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Kazan görüşü Euronews-un obyektivlərindən…
Ölkədə yaşayan əksəriyyət tərəfindən Azərbaycan türkcəsinə hörmətsizliyin səbəbi bunlar ola bilər — yüz illərcə formalaşmış kölə təfəkkürü və ondan qidalanan «özünü dərketmə» problemi. Etiraf etməliyik — qarışığımız çoxdur — alban, ərəb, fars, monqol, yunan, rus, cuhut… türk. Bütün bu millətlərin, mədəniyyətlərin sinteziyik. Hərənin ağzından da bir avaz gəlir — birisi deyir albanıq, digəri deyir türkük, qeyrisi deyir biz türklərlə farsların qarışığıyıq… Elə ona görə də milli «özünü dərketmə», milli qürur və özünə hörmətlə bağlı ciddi problemlər var.
Belə olmasaydı, bu günlərdə ruslara xas şovinist üsulla Azərbaycan qeydlərini aparan jurnalistə müsahibə verən birisinin dolayı yolla Azərbaycan dilinin heç fahişələrin də bəyənməməsini dilinə alıb, dilimizi aşağılayıb kənd dili adlandırmazdı. Sitat:
«Министерство образования пытается сократить число русских школ, но в Баку им это не удается, – говорит политолог Расим Агаев. – А население предпочитает отдавать детей именно в русские школы, поскольку там выше качество образования. Вообще, исторически так сложилось, что Баку говорил на русском, а деревня — на азербайджанском. К тому же знание русского дает определенный простор в развитии: скажем, врач, желающий развиваться профессионально, понимает, что информации на русском гораздо больше. Самые популярные независимые газеты — тоже русские. У нас, знаете, даже проститутки предпочитают говорить на русском, набивая себе цену».
Qısa tərcümə — «Tarixən belə olub — Bakı rus dillidir, kənd isə Azərbaycan dilli… Hətta ən tanınmış qəzetlər belə rus dillidir (görəsən bunun «Yeni Müsavat», «Azadlıq» qəzetlərinin mövcudiyyatından xəbəri var?!). Bizdə hətta fahişələr qiymətlərini qaldırmaq üçün rus dilində danışırlar…» Sitatın sonu. İndi gəlin bu “politoloqun” şəxsiyyətinə toxunmadan onu bu kimi sözləri deməyə vadar edən səbəbləri araşdıraq.
Yeri gəlmişkən vəhşi rusları elitar bir xalq kimi təqdim edən və millətimizi aşaqlayan (bəzi hallarda haqlı olaraq) bu yazını tam buradan oxuya bilərsiniz — http://www.sobesednik.ru/print/64328.
Bəlkə bu «politoloq» bu cümlələri başqa mənada işlədib, hansını ki, biz qara millət anlamırıq?! Bilmirəm. Və yaxud bu sözlər rus mətbuatında «засветится» etmək eşqiylə deyilib? Don Karleonenin sözü olmasın — Ничего личнего, только бизнес… Bilmirəm… Bəlkə provokasiyaya uğrayıb?! Əgər belədirsə, onda bunun nəyi «politoloq» oldu… Bilmirəm. Hər şey ola bilər, amma bu müsahibə ümumi kontekstdə yalnız və yalnız Azərbaycan türkcəsi, onun daşıyıcıları üçün təhqirdir.
Bəlkə dilimizin dəyərdən düşməsinə səbəb analoqu olmayan tərzdə populyar «xalxın uşağı» məsəli vasitəsilə uşaqlıqdan beyinlərə şüuraltı yeridilən ifrat eqoizm hissidir?! Eqoizmdən söz düşmüşkən — bu andıra qalmış hiss bəzən insanları primitiv heyvanlar səviyyəsinə salmağa qadırdir — ANS-dən bu günlərdə bir kadr göstərdilər — dəniz kənarı parkda karuselləri 3 saatlıq pulsuz buraxıblar uşaqların öhdəsinə — siz indi mənzərəni təsəvvür edir — yekə göt xalalar gəlib digər uşaqları vəhşicəsinə karusellərdən selbələyib, öz uşaqlarını otuzdururlar, bir-birləri ilə 1 manatlıq atraksiyon üstə saç-yolduya çıxırlar. Və yaxud, orta-statistik Azərbaycanlı avtomobil sürücüsünün qəsdən yolun düz tən ortasını tutub tələsmədən maşınını sürməsi, tələsən və qabağa keçmək istəyənlərə isə nə imkan, nə də siqnala, işıqların oynamasına reaksiya verməyib, heçnə olmamış kimi yoluna davam etməsi sizcə primatlara xas vəhşi eqoizm nümunəsi deyilmi?!… Buna dair gündəlik həyatdan o qədər kiçik nümunələr gətirmək olar ki… Əsl səbəb isə başqadır — dar düşüncə. Dar düşüncə isə milli kimliyin dərk edilməməsi, qürursuzluq və savadsızlıqdan irəli gəlir — bu da özlüyündə mənasız fərdiliyə, ifrat eqoizmə yol açır. İfrat eqoizm isə acizlik deməkdir. Məhz aciz insanlar daimi özünü ifadə komplekslərindən əziyyət çəkirlər. Lap bizim kimi.
Bu problemdən qurtulmanın isə yeganə yolu milli indentifikasiyanın qəbul edilməsidir. Hər kəs bilməlidir ki, bu ölkədə əsas aparıcı qüvvə türk xalqıdır, əksəriyyət türkdür. Milli özünü dərketmə prosesi başlayan kimi, bütün bu eqoizm və hörmətsizliklər tam yoxa çıxmasa da, artıq formalaşmış xalqın sosial qınağı nəticəsində əksərən yerini şərəf və ləyaqətə verəcək. İnsanlar mənən böyüyəcək, özünü dərk edəcək, öz ölkəsinə, milli mənsubiyyətinə hörmətlə yanaşacaq və digərlərindən də özünə qarşı o hörməti tələb ediləcək… Bariz nümunə — hal-hazırda Gürcüstanda baş verən milli oyanış prosesidir. Bəs biz kimi gözləyirik?!
PS. Bəzi ağzı göyçəklər fikirləşər ki, bu rus dilin bilmir deyə, onun daşıyıcılarına daş atır. Yox, əsla. Özüm şəxsən rus dilində təhsil almışam, deyərdim hətta fikirləşəndə də rus dilində düşünürəm, amma doğma türkcəm ola-ola rus dilini əsla doğma dil hesab etmirəm. Rus dili sadəcə bildiyim əcnəbi dillərdən biridir.
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Azərbaycan dili. Milli kimlik problemi
Neçə gündür rus mətbuatı qondarma Cənubi Osetiya respublikasında baş verən absurd olaylardan söz açır. Olayların ssenarisini də eləbil Qazaxıstanın ümummilli kaftarı Nursultan yazıb — oxşar hadisələr bu yarıtanınmış respublikada da baş verməkdədir… İlahi, diktatorlar necə də bir-birlərinə bənzəyir, yəqin eyni əqli çatışmamazlıqdan əziyyət çəkirlər.
Hə, keçim olaya — guya “prezident” Eduard Kokoytı 3-cü dəfə prezident olmaqdan imtina edib, ölkədə (qurumda) demokratik seçki keçirmək fikrindədir. Amma… və “təbii ki”, xalq Kokoytonun getməsini “istəmir” və buna dair ümumxalq etirazları baş qaldırıb, minnət kampaniyaları qurulur. Kokoytu isə deyir — kişi sözünün ağası olar, daha prezident olmayaJam! Görünür, o da Qazaxıstanlı kaftar kimi xalqın “inadkar tələblərinə” rəğmən, “QƏTİ” getmək qərarı verib… Qazaxıstanda bu getmə söhbətinin nə ilə sonunclandığının şahidi olduq, indi bu teatral səhnəciyin Osetiyada nə ilə bitəcəyini müşahidə edək…
Səhnəcik isə vüsət almaqdadır – bu gün qondarma respublikanın qondarma parlamentinə qondarma silahlı güvvələrinin 100-dən çox təmsilçisi basqın edib. Tələbləri də Cənubi Osetiyanın analoqu olmayan liderinin 3-cü dəfə prezident seçilməsi üçün qondarma qanunvericiliyə müvafiq qondarma düzəlişlərin edilməsi olub. Sözsüz. =))
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Son olaylar. Nələr baş verir?!
Fikrimcə, cəmiyyətimizin ən böyük problemlərindən biri də bəzi fərdlərin “başqasına aftafa tutmaq” sindromundan ifrat halda əziyyət çəkməsidir. Başqasına aftafa tutanlar kimlərdir?! Adət üzrə belələri cəmiyyətin qalıqları, həyatda uğursuz və paxıl insanlardır. Onların həyat kredoları cılız ambisiyalarından doğan və aidiyyatı olmadıqları iki müxtəlif fikir daşıyıcısın konfliktinə müdaxilə edib, yalnız birinin tərəfini tutub, bununla da tutduğu tərəfin hörmətini, diqqətini qazanmağa cəhd etməkdən ibarətdir.
Bir misal — bəzən görürsən konflikt edən tərəflər yalan olur, araya söhbətdən kənar, amma hansısa bir tərəfə tükənməz aftafa tutmaq eşqiylə yaşayan birisi qarışır, bir tərəfi tərifləyib, digər tərəfi dayanmadan aşağılayır. Göstərmək istəyir ki, guya bu şərəfsizin tərəfini saxladığı insana canı yanır deyə onu dəstəkləyir, lakin əsl səbəb başqadır — şəxsi ambisiya və maraqlar. Adət üzrə həddən artıq qeyri-obyektiv olur, ola bilsin bu yolla aftafa tutan alçalmış qürurunu kiçik də olsa kompensasiya etməyə çalışır… Ola bilsin… özlərinə görə, hə. Amma əslində necə mənəviyyatsız olduqlarını konfliktin hər iki tərəfinə bir daha göstərirlər.
Başqasına aftafa tutanlardan daha da iyrənc digər bir növ var ki, o da 2 ayaqlı qlistlərdir. Hərfi mənada qlist — bağırsaq soxulcanına deyilir. 2 ayaqlı qlistlər — sözü üzə deyə bilməyib, söhbətə dəxilsiz insanlara digər tərəflə bağlı qeybət edən şərəfsizlərə deyilir. Belə olan halda qlist rolunu konfliktin 2 tərəfindən biri oynaya bilər.
2 ayaqlı qlistlərin 2 müxtəlif növü var — real və virtual qlistlər. İkinci halda (virtual — qlistliyin kifayyət qədər yeni formasıdır) qeybət arxa plana keçir və cəsarətsizlik və qorxaqlığın vəhdətindən formalaşan qlistin psixologiyası onu digər tərəfə mesaj kimi sosial şəbəkələrdə və ya müxtəlif forumlarda ünvansız (!) təhqiramiz status (post) yazmağa vadar edir. Status (post) qeyd etdiyim kimi, mütləq ünvansız olmalıdır — bu yolla onlar özlərini sığortalanmış olduqlarını düşünürlər. Ümumiyyətlə, bu kimi primitiv düşüncə qlistin əsl göstəricisidir. Səbəb isə eynidir — şərəfsizlik, mənəviyyatsızlıq və özünə güvən hissinin olmamasıdır.
Bu tip xüsusiyyətlərin zəiflik əlaməti olaraq əslində qadınlara daha yaxın olmasını fikirləşmək olardı, amma əfsuslar olsun ki, müasir dövrümüzdə adını “kişi” qoyub, amma cəsarətsizlikdən aftafa tutub, şərəfsizlikdən qlistlik edənlər də az deyil.
Aftafa tutanlara, 2 ayaqlı qlistlərə sözüm?! Nə deyim axı, boyunuzu yerə soxum. =)
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Başqasına aftafa tutmaq sindromu. 2 ayaqlı qlistlər
Düzünü deyim, yerli ədəbiyyatımızın zamanın nəbzini tuta biləcək tək-tük nümayəndələrindən biri Əli bəy Əkbərin “Sərdar” adlı kiçik hekayəsini ən azından 5 dəfə təkrarən oxudum. Möhtəşəm.
Müəllifin yazı üslubu çox xoşuma gəldi – yüngül və yorucu olmayan, oxucunu daim maraqda saxlayan yazı tərzi. Hekayədə sadizm elementləri ilə haqq-ədalətin nəhayət ki, öz layiqli yerini tapması hissi gözəl bir ahəngdə birləşir. Oxuyuram, gözlərimin önündə Kventin Tarantinonun növbəti filmi canlanır, amma Kventinin sırf qan paradı və senzuranın fiaskosuna çevrilən filmlərindən fərqli olaraq Əli bəyin bu kiçik əsəri, həm də özündə ağır yüklü bir mesaj daşıyır. Mesaj isə tək hekayənin bəhs etdiyi Türkəmistanı deyil, daha geniş məkanı əhatə edir. Bu gözəl hekayə ilə Sizləri də tanış olmağa dəvət edirəm.
SƏRDAR
Türkmənbaşı şiddətli bürküdən oyandı. Ağır hava və üfunət nəfəs almağı çətinləşdirirdi. Göz qapaqlarını çətinliklə aralayıb, gözlərini əlləri ilə ovuşduran Türkmənbaşı qaranlıq və havalandırılmayan bir məkanda olduğunu anladı.
“Bura haradı alə?”
Bədənini hərəkət etdirən Sərdar əmin oldu ki, əl və ayaqları işlək vəziyyətdədir. Qollarını aralamaq istəyəndə isə həddindən artıq dar, taxtadan düzəldilmiş bir qutunun içində olduğunu başa düşdü. Dirsklərini taxta divarlara dirəyən Saparmurad ayağa qalxmağa çalışdı, lakin başı ilə sərt bir cismə möhkəmcə vuraraq, gözlənilməz ağrıdan “s…m” deyib, təzədən uzandı.
Qüdrətli Sərdarın sol qolunda “A.Lange & Söhne” markalı saat vardı. Saatın düyməsini basaraq işığını yandırdı. Tarix 22.12.2006, saat isə 3 idi. Təəssüf ki, Türkmənbaşı gündüz, yoxsa gecə olduğunu müəyyən edə bilmirdi. Gözlərini yumub fikrə daldı.
***
Son günləri çox yaxşı xatırlayırdı. Ağır xəstə idi və bilirdi ki, hər an ölə bilər. Ona görə də miras işlərini tezbazar bitirmək, hakimiyyəti oğluna ötürmək üçün tələsməliydi. Tələsmişdi də. Bəs sonra? Burada xatirələr yox olur, hafizəsində boşluq yaranırdı…
İndi o, bu qəribə və qaranlıq yerdə uzanıb.
“Nə isə. Burdan çıxmaq lazımdır”.
Olduğu yeri müayinə edən Sərdar, tabutda uzandığını anladı. Deməli ölüb? Necə, nə vaxt? Ya da ölməyib, diri-diri basdırılıb. Xeyr, müsəlman adətlərinə görə onu tabutda basdırmazdılar. Deməli o, torpağın altında deyil. Bəs hardadır? Əşi, bunun nə əhəmiyyəti var axı? Buradan çıxış yolu tapmaq lazımdır. Vəssəlam!
Əlləri ilə bir daha divarları yoxladı. Hiss olunurdu ki, tabut çox keyfiyyətli və möhkəm hazırlanıb. Əlləri və ayaqları ilə tabutun müxtəlif yerlərinə zərbələr endirməyə başladı. Təpiyinin dəydiyi yerlərdə laxlama hiss olunmasa da, Sərdar təslim olmurdu – elə hey təpikləyirdi. Bir müddət sonra cırıltı səsi eşidildi. Mıxlardan biri axır ki, boşaldı və tabutun ayaq tərəfində əl boyda dəlik açıldı. Sərdar bu kiçik qələbədən ruhlanıb təpikləməyə davam etdi. 5 dəqiqə sonra tabutun sağ divarı gurultu ilə qopub yerə düşdü, baş tərəfi yana əyildi və bu vəziyyətdə asıla qaldı. Türkmənbaşı tabutun qapağını da asanlıqla itələyərək onu yerə atdı, özü də ayağa qalxdı.
Zülmət qaranlıqdan ətrafda heç nə görünmürdü. Olduğu yeri kor-koranə müayinə etməyə başladı. Bir-iki dəqiqə sonra təxminən 3 kvadrat metrlik yerdə olduğunu başa düşdü. Tavanın hündürlüyü isə 2 metrə yaxın olardı. Dörd tərəf kərpic divarlarla hörülmüşdü. Burada nə bir qapı, nə pəncərə, nə də havalandırma dəliyi yox idi.
Ruhdan düşən Türkmənbaşı, tabutun qapağına oturub hönkürtü ilə ağlamağa başladı. Aciz vəziyyətə düşmüşdü. Bir qədər sonra baş ağrısı və şiddətli aclıq hiss etməyə başladı. Bir yandan da dolmuş sidik kisəsi qasığına güclü təzyiq edirdi.
“Burda necə işəyim axı? Qapı da yox, pəncərə də!..”
Lakin başqa yolu yox idi. Tabutun qapağından qalxan Sərdar, otaqdakı künclərdən birinə yaxınlaşdı və doyunca işədi. Sidik kisəsini rahatladan Türkmənbaşı, tabutun yanına qayıtdı.
“Nəsə eləmək lazımdır… belə olmaz…”
Cibini eşələdi və… çox qəribədir – kibrit qutusu!
“Axı mən siqaret çəkmirəm. Bunu cibimə kim qoyub?”
Sevincindən çöhrəsini təbəssüm nurlandırdı. İşığa çox böyük ehtiyacı varıydı. Qutu dolu olmasa da, içində on-on beş kibrit olardı. Onlardan birini alışdırdı. Nəfəsini də saxladı ki, Allah eləməmiş kibrit hədər olar.
Sərdarın kibrit işığında gördükləri, bayaq apardığı manual müayinə zamanı yaranan təsəvvürlə örtüşürdü – çılpaq kərpic divarlar, soyuq beton döşəmə, iki metr hündürlükdə tavan, yerdə sınıq tabut… Kibritin alovu Türkmənbaşının barmaqlarını yalamağa başlayanda o, “ay bləd” qışqıraraq, çöpü yerə tulladı. Otaq yenidən qaranlığa qərq oldu.
Türkmənbaşı bir kibrit də yandırdı və araşdırmalarına davam etmək üçün sağa addım atanda ayağı sərt bir cismə toxundu. Cisim beton döşəmənin üstünə düşüb cingildədi. Ayaqlarının altına baxan Sərdar, uzun bir ling gördü. Lingin üstündə qurumuş sement parçaları varıydı. Tapıntısına sevinən Sərdar:
“Yəqin fəhlələr qoyub gediblər” düşündü.
Lomu yerdən qaldırıb var gücü ilə divara vurmağa başladı. Üçüncü zərbədən sonra kərpiclərdən biri qopub yerə düşdü. Türkmənbaşı daha bir kibrit yandıraraq, açılan deşikdən içəri baxdı. Öz otağı ilə eyni ölçülərdə olan qonşu otaqda qeyri-adi heç nə, hətta tabut da gözə dəymirdi.
Sərdar qonşu otağa keçməkdən ötrü, bədəninin ölçüsündə dəlik açana qədər, linglə divara zərbələr endirdi və sonda məqsədinə çatdı. Budur! Artıq onun bir yox, iki otağı var. Birincisində işədiyinə görə, Sərdar buranın tualet olmasına qərar verdi və tabutunu, daha doğrusu “çarpayısını” ikinci otağa sürüyərək, buranı yataq otağı elan etdi.
***
Boğazı susuzluqdan qurumuş, özü də yamanca acmışdı. Başa düşürdü ki, belə getsə gücünü büsbütün itirəcək. Odur ki, tələsmək lazımdır. Lomu götürüb yataq otağının divarını deşməyə başladı. Divardan bir kərpic düşəndən sonra, Sərdar spesifik qoxu hiss etdi. Belə çıxır ki, qonşu otaqda yeməli nəsə var. Özü də, bu yeməli şey hər nədirsə yaman kiflənib, qıcqırıb və iylənib. Ürəyi qalxdı. Lakin başqa yolu yox idi – Sərdar acından ölürdü.
Nəhayət, üçüncü otağa da keçməyə müvəffəq olan Sərdar, burada qoxunun mənbəyini axtarmağa başladı. Birdən damcı səsi eşitdi. Damcılar “pırt” səsi ilə beton döşəməyə çırpılırdı. Sərdar səs gələn tərəfə yönəldi. Bəxti gətirmişdi – tavanla divar arasındakı çatdan, su sızırdı. Sərdar ağzını iri açaraq, damcıların altına tutdu. Damcılar düz ağzına düşsə də, sızıntının tezliyi xeyli aşağı idi deyə, susuzluğu keçmirdi. Bu dəfə iki ovucunu suyun altına tutdu və su dolduqca, acgözlüklə içdi. Su içmə prosesi uzun çəkdi – düz bir saat sonra Sərdar susuzluğunun yatdığını hiss etdi.
“İndi də yemək tapmaq lazımdır”.
***
Çürümüş, iylənmiş ət qoxusu bayaqdan Sərdara dinclik vemirdi. Ağır lomu əlinə göürüb var gücüylə duvara vurdu. Hər zərbədən, hər düşən kərpicdən sonra, qoxu daha da şiddətlənirdi. Budur, artıq dəlikdən keçmək olar.
Kibriti qalmamışdı deyə, otağı əlləri ilə yoxlamağa başladı. Ürəyi bulanırdı. Sonda, otağın tən ortasında ayağı nəyəsə ilişdi. Əlini o əşyanın üstünə qoydu… diksindi. Bu, tabut idi və üfunətli qoxu tabutun içindən gəlirdi. Sərdar tabutun qapağından tutub var-gücü ilə dartmağa başladı. Qapaq təslim olmurdu. Sərdar lingi qapaqla tabutun arasına soxub qarmağa başladı. İki dəqiqə sonra, ağır qapaq tappıltı ilə yerə düşdü.
Otaq işıqlı olsaydı, çox güman ki, dəhşətli mənzərədən Sərdarı qusmaq tutardı – çürüməkdə olan cəsədin saçdığı kəmşirin, iyrənc qoxu cəsədin vahiməli görüntüsü ilə ahəng yaradırdı.
“Görəsən kimin meyididir?” – Sərdar ögüyərək düşündü.
***
Əlacı qalmamışdı. Yeməsəydi, acından öləcəkdi. Əlini tabutun içinə saldı və ölünün qolundan tutdu. Cəsəd artıq çürümüşdü deyə, Sərdar yüngülcə dartan kimi, qol çiyindən qoparaq onun əlində qaldı. Nəfəs almamağa çalışaraq, Sərdar qolun üstündən çürümüş pencək və köynək parçalarını təmizlədi. Qolun sahibi təxminən bir ay, ay yarım əvvəl ölmüş olardı. Dirsək hissəsində ət tamam çürümüşdü, oynaq sümüyü üzə çıxmışdı. Yaxşı ki, zil qaranlıqda bunların heç birini Sərdar görmürdü.
Çiyinə yaxın hissədə salanan ət parçasını qoparıb ağzına yaxınlaşdırdı. Çeynəməyə başladı. Qoxusu dəhşətli, dadı iyrənc idi. Qusmağı gəlsə də, aclıq hissi bu refleksi üstələyirdi. Sərdar çətinliklə çeynəyirdi. İkinci tikəni isə çeynəmədən, bütov uddu. Mədənin içində azğınlaşan şirə, vulkanın ağzından çıxmağa can atan lava kimi qida borusunu, qırtlağı dağıdırdı.
5 dəqiqə sonra, qoldan yalnız sümük qalmışdı. Sərdar sümüyü də tər-təmiz gəmirib onu bir neçə dəfə yaladı və otağın küncünə vıyıldatdı. Doymamışdı, yenə yemək istəyirdi, hətta ikinci qolu, ya da ayaqlardan birini yemək barədə düşündü. Amma bilirdi ki, bu günün sabahı da var. Buradan çıxmaq üçün daha nə qədər divar sındırmalı olacaq – məlum deyil. Bəlkə on, iyirmi, otuz, bəlkə də qırx? Elə isə cəsədə qənaət etmək lazımdır.
Sərdar üfunətli otağı tələm-tələsik tərk edərək, yataq otağına, tabutun yanına qayıtdı, qapağın üstünə oturdu. Sözsüz ki, məişət şəraiti yaxşılaşmışdı – çarpayı yerinə tabut, yorğan yerinə tabutun qapağı, yataq otağının yanında tualet. Bayaq cəsəd yediyi otaq isə, yeməkxana olacaqdı. “Orda su da axır” fikirləşdi.
“Bir dənə də qız olaydı indi…”
Sağlığında (daha doğrusu diri-diri basdırılmamışdan əvvəl) yatdığı qadınları xatırladı.
“Eybi yox. Bir az yatım dincəlim, təzə otaqlar taparam.”
Düşündü ki, otaqların birində qadın meyidi tapsa, əvvəl onunla sevişər, sonra da yeyər.
***
Sərdar yuxuda prezident sarayındakı eyş-işrət məclislərindən birini görürdü. Stolun tən ortasındakı iri qızıl sinidə, mitinqdə həbs olunan gənclərin içalatından hazırlanmış kabab varıydı. Prezident aparatının rəhbəri Amangəldi, DİN naziri Dılqantulu, FHN naziri Bardamqulu və digər vəzifəli şəxslər içalat kababını acgözlüklə ağızlarına təpirdilər. Araq sel kimi axırdı. Birdən hamı yediyini qaytarmağa başladı.
Əvvəl Amangəldi Dılqantulunun üstünə qusdu. Sonra Dılqantulu Bardamqulunun başına qusdu. Bardamqulu nəqliyyat naziri Xojagetdinin yaxasına qusdu. Xojagetdi isə Sərdarın qucağına qusdu. Sərdar əsəbləşib Xojagetdinin sifətinə, ağzının içinə qusdu. Birdən Amangəldi ayağa qalxıb nəsə qışqırmağa başladı. Hamı gördü ki, onun bir qolu yoxdur, obiri əlində isə tər-təmiz yalanmış, par-par parıldayan qol sümüyünü tutub, Sərdara tərəf silkələyir.
“Sən mənim qolumu yemisən alçaq!? Mənim qolumu!? Bu dəqiqə sümüyü sənə soxacam!”
Amangəldi əlində sümüklə Sərdarın üstünə cuman kimi, Sərdar yerindən götürülüb prezident sarayının dəhlizlərində qaçmağa başladı. Qaçdıqca halı pisləşirdi. Yaman pisləşirdi. Nəfəsini dərmək üçün ayaq saxladı və yaşıl-sarı rəngdə qatı mayeni, bahalı Aşxabad xalçasının üstünə ifraz etdi. Sonra yenə qusdu. Sonra yenə… Yenə…
Hövlnak yuxudan oyandı. Tər-su içində idi. Qusmağı gəlirdi, başı fırlanırdı. Üstü yapışqan mayeyə bulaşmışdı – deməli yuxuda doğrudan da qusubmuş. Ayağa qalxdı. İçi od tutub yanırdı. Yediyi çürümüş cəsəd mədəsini dağıdırdı. Qaynayaraq boğazına qədər qalxan axının qarşısını almaq iqtidarında deyildi. Əyilib tabutun içinə iki ağız qusdu. Hiss edirdi ki, gücü onu yavaş-yavaş tərk edir.
“Amangəldinin ətindən zəhərlənmişəm…” – Türkmənbaşı yenə qaytardı. Zağ-zağ əsirdi. “Hansı ağılla bu oğraşın qolunu yedim? Mənim ağzımı s…”
Taqəti qalmamışdı. Təzədən tabuta, qusmağın içinə uzandı. Beşcə dəqiqə sonra, qızdırma içində alışıb-yanan Sərdar qışqır-bağırla sayıqlamağa başladı. Bədəni 380 volt gərginliyin altındaymış kimi titrəyirdi. Əvvəl altına batırdı, sonra işədi.
Böyük Sərdar, əbədi prezident, sabitliyin qarantı, dahi rəhbər Niyazov Saparmurad Türkmənbaşı öz tabutunda – qusmağın, nəcisin, sidiyin içində ölürdü. O, gözlərdən uzaq, qaranlıq bir hücrədə can verirdi. Qonşu otaqda isə, iki saat əvvəl qolunu yediyi aparat rəhbəri Amangəldinin naqis cəsədi uyuyurdu. Sərdarın huşu tədricən yox olurdu. Ağrılar azalmış, qızdırması düşmüşdü və o, sadəcə olaraq səssiz-səmirsiz ölürdü.
Son nəfəsini verməmişdən qabaq, gözünə görünən səhnə isə bu oldu:
Bir qolu olmayan Amangəldi, obiri əlində par-par parıldayan qol sümüyünü tutub, Sərdara tərəf silkələyir və qışqırır:
“Sən mənim qolumu yemisən alçaq!? Mənim qolumu!? Bu dəqiqə sümüyü sənə soxacam!”
Əli Əkbər
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı və ya … ?
Gürcüstan. Azərbaycanın bu dövlətə daim yardımçı olması, hər sahədə dəstəyi heç kimə sirr deyil. Bəs onların bizə münasibəti necədir? Bizim kimi onlar da ifrat tolerantlıqdan əziyyət çəkirlərmi? Müşahidələrim onu göstərir ki, YOX. Gürcülər həddən artıq milliyətçi bir xalqdır və onlar nömrə bir düşmənləri kimi də məhz türkü görürlər. Ola bilsin indi siyasi oyunlarda ölkə türkyönümlü yol tutulub, amma bu məcburiyyətdir — gürcülər yerə-göyə sığmayan təkəbbürləri ilə artıq bütün qonşularla düşməndirlər + qərbə inteqrasiya istəyi.
Təkəbbür. Gürcülər kimi özlərindən razı, özlərindən başqa heç kimi qəbul etməyən (yəhudilər onların yanında günahsız uşaqlara bənzəyir) ikinci bir xalq görmədim. Hətta farsları belə öz təkəbbürləri ilə geridə qoyurlar. Bu təkəbbür hər yerdə hiss olunur — adi gürcü restoranında gürcü ofisiantın davranışından tutmuş, siyasi oyunlarına kimi.
Belə olmasaydı, Azərbaycanın hesabına rus ayısının cəngindən qurtula bilən gürcü xalqı öz müsəlman təmsilçilərini (Azərbaycan türklərini) Bakıda yerləşən Qafqaz Müsəlmanları İdarəsindən ayırmaq eşqinə düşməzdi. Belə ki, bu günlərdə gürcüləşmiş türklər vasitəsilə Gürcüstan Müsəlmanları Idarəsi yaradılıb (Azadlıq qəzetinə istinadən yazıram). İdarənin yaradıcısı kimi vəzifə və şəxsi ambisiyaları hər şeydən üstün tutan Gürcüstan parlamentinin deputatı Azər Süleymanov və Kvemo-Kartli (Borçalı) qubernatorunun müavini Hüseyn Yusifovdur. Gürcülərin sevdası Gürcüstanda yerləşən bütün məsçidləri, dini qurumları Qafqaz Müsəlmanları Idarəsindən alıb bu qondarma quruma verməkdir. Sözsüz, bunun əsas məqsədi Azərbaycanın orada yaşayan türklərə təsir dairəsinin kiçiltmə istəyidir. Allah heç sevdalarına çatdırmasın.
Bu azmış kimi, dünən (Armtoday xəbər verir) Gürcüstan Leyborist Partiyasının sədri Soso Şatberaşvili Bakıdakı gürcü səfirinin geri çağrılması ilə bağlı iddia qaldırıb. Öz iddiasını əsaslandıran gürcü Şatberaşvili deyib ki, sitat — Azərbaycanda Sainqilo bölgəsində (Qax-Zaqatala zonasına gürcülərdən qondarma ad) gürcülərə öz dilləridə danışmağa, gürcü soyadları daşımağa qadağa qoyulub, gürcü kilsələri, məktəbləri, mədəniyyət mərkəzləri bağlanılır, amma bizim səfir buna reaksiya vermir.
Havalanmış gürcü sayaqlamasını belə bitirib — Azərbaycan Alazani (bizim Qanıx çayı) çayının yerdəyişməsi nəticəsində Gürcüstanın torpaqlarını zəbt edib! Sitatın sonu. Xatırladım ki, bu gürcülərin Azərbaycan torpaqlarına ilk iddiaları deyil.
Bütün bu olaylara Azərbaycanlıların Borçalı bölgəsindən sıxışdırılmasını, Beynəlxalq qurumlarda Gürcüstanın bizə qarşı tərəfsizlik göstərməsini da əlavə etsək, Gürcüstan nəinki dost dövlət, Gürcüstan bizim üçün ermənidən də iddialı və təkəbbürlü bir qonşudur. Deyəsən öz əlimizlə (oxu — neftimiz, qazımız, işığımız, pulumuz) ilan böyüdürük. Psevdopatriotlarımız isə ağız dolusu Azərbaycan-Gürcü dostluğundan yazır, danışır.
Əlbətdə ki, indiki çətin bir dönəmdə durub Gürcülərlə dava etməyimiz də düzgün deyil, ehtiyyatlı siyasət aparmaq lazımdır. Digər tərəfdən ilanı öz əllərinizlə dirçəltməli deyilik. Dövlətin siyasətinə təsirimiz sıfır olduğundan, bir Azərbaycan vətəndaşı kimi gürcü iqtisadiyyatına kiçik də olsa xeyir verməkdən çəkinin. Bunun bir yolu var var — iqtisadi iqnor — restoranlarından tutmuş, marketlərimizdə satılan onların dadsız və sağlamlıq üçün ziyanlı şirələrinə, mineral sularına (bəli, Borjominin tərkibi — adi suya qatılmış SODA (!), xəbəriniz ola) kimi, bölgələrində istirahət etmək kimi istəklərdən vaz keçmək lazımdır.
Nəsə… Tanrı türkü qorusun!
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Gürcüstan — dost, yoxsa düşmən?!
Həftə içi biraz pozitivlənək. Sırf video görüntüləri təqdim edirəm. İlk olaraq Azərbaycanın promo-çarxına diqqət yetirin. Yeni çəkilib. Zövqlüdür, musiqi tərtibatı da həmçinin, amma informativ deyil.
***************************************************************
Rusiyanın “Birinci” kanalının CİA agentinə istinadən iddiasına görə Osama Ben Laden hələ 5 il bundan öncə ölübmüş. Kişini yaxşıca yuyub, torpağa da basdırıblar. İndi isə kütləyə çatdırılan “ölüm xəbəri” teatral şoudan başqa bir şey deyil. Mütləq izləyin.
***************************************************************
3-4 il bundan öncə lokalizasiya etdiyim bir çarx — Qeybət etməyin! İslama görə hər qeybət edən şəxs öz doğma qardaşının (bacısının) ətini yemiş olur.
***************************************************************
Qoyun. Özü də döyüşkən, mübariz. Bəli, belələri də olur. Tanış olun — Rusiyalı qoyun-qoç Borya. 😀
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Youtube
Son günlər ən çox izlədiyim telekanallardan olan Euronews-a baxa bilmirəm. Səbəbi də işləri-gücləri mifik bir terroristin öldürülməsinə dair psevdofaktlara həsr olunmuş AZTV sayağı silsiləli verlişləridir. Kanalı nə vaxt açıram — Osama, nə vaxt açıram — Obama. Soyadları kimi özləri də bir-birlərinə çox bənzəyirlər. Hər ikisi böyük güclərin əlində sadəcə alətdir — Osama — Amerikanın qeopolitik maşınının, Obama isə böyük o qeopolitik maşını idarə edən kapitalın əlində.
Bu psevdo-ölüm isə hər ikisinə lazım idi. Obama — qarşıdan prezident seçkiləri gəlir, Obamanın isə xalq arasında nüfuzu gündən-günə düşürdü. Uğursuz daxili islahatlar bir tərəfdən, başı batmış Qəddafi də digər tərəfdən öz inadkarlığı ilə Obamanın analoqu olmayan “sülhsevər” siyasətini darmadağın edirdi. Vəziyyət çox kritik həddə çatmışdı. Bu halda nə etməli? Bəli, şişirdilmiş və xalqın ataloqu olmayan tərzdə nifrətini qazanmış bir əfsanəni öldürmək. Bu da əlbəttə ki, Osamadır. “Öldürdülər”. “Ölümün” səhərisi gün ilkin hesablamalara görə Obamanın reytinqi nə az, nə çox düz 9% irəllədi. Ortastatistik Amerikalının gözündə Obama oldu Supermen. “Rəhmətliyin” heç 3-ü çıxmamışdı ki, Obamanın bağban arvadı TV kameralar qarşısında rəqs etdi. Sevinir də, o boyda bağı atıb gedəsi deyillər ki. Bir sözlə demokratiya carçısı olan Amerika xalqı qoyun yerinə qoyuldu.
Osama — yazıq aktyorluq etməkdən yəqin bezmişdi. Kim bezməz axı?! Artıq 10 ildən çoxdur ki, rəsmi CİA cəsusu olan bu milyarder gizli həyat yaşamağa məcbur edilirdi. İndi “öldü”. Hollywoodun əfsanəvi xüsusi effekt mütəxəssisləri sağ olsunlar, hər şeyi yüksək səviyyədə hazır etdilər. Amma amerikallıların “Aya uçmaqları” kimi, deyəsən burada da “oseçkaya” yol veriblər — Osamanı tanıyanlar rəsmi sürətdə bəyan etdilər ki, təqdim olunan şəkillərdəki tanıdığımız Osama qardaşımız deyil. Hadisəni farş edən digər məsələ — ABŞ rəsmilərinin hərəsinin ağzından bir avaz gəldi — biri dedi evi partladıblar, digəri dedi evdə güllələyiblər, başqaları isə ümumiyyətlə Osamanın güya arvadının arxasında gizləndiyini dedi. Əhsən. Amma əsas nəticədir. İndi Osama bəy balası kimi yaşaya bilər. Vaşinqton ona bəlkə də ABŞ tarixində görünməyən böyük bir pensiya da ayırdı. Axı kişinin ölkə qarşısında böyük xidmətləri var, olmalıdır. Bəli, bəli.
Euronews isə hələ də bu mifik hadisə haqda danışır, təkrarlayırlar, çeynəyir. Lap zəhləmizi töküb. Bu yerdə qədim romalıların gözəl sözü yerinə düşər — yalanı çox təkrarlayın ki, həqiqətə çevrilsin!
İndi deyin görüm, kimdir qeyri-obyektiv?! Bəyənmədiyimiz AZTV, yoxsa Euronews?!
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Usama Bin Laden öldürülüb
Bu kiçik bir müsahibəyə mütləq baxın və gedib AZTV-yə şükür edin. 😀 И смех, и грех. İnsanlar necə də qaraya inadkarlıqla ağ deyə bilirlər. Əhsən.
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Youtube
Sözsüz. Yalnız video görüntülər.
Mirşahinin “Hesabatı”. Hakimiyyət üçün söz azadlığı istəyirik!
Mələklər prezident olsaydı, necə olardı? Maraqlı sualdır, gəlin cavabına baxaq.
Çexiya prezidentinin qələm sevdası. 😀
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Mirşahin yenidən daş atdı
Rubrika: Düşmənlər
Rubrika: Sözsüz
Rubrika: Tarixi sual