Pərvin Şükürzadənin bloqu
Pərvin Şükürzadənin bloqu

Şah İsmayıl vs. Sultan Səlim

Son günlər fars şovinizmində boğulan İranın Azərbaycana mənəvi hücumu daha da intensivləşib. Sosial şəbəkələrdə dalbadal Azərbaycan ərazi bötüvlüyünü şübhə altına alan səhifələr yer alır, konkret yalan məlumatlar (xəbərimiz yoxdur, sən demə havalanmış farsların iddiasına görə danışdığımız türkcə əslində türkcə deyilmiş, farsiymış :))  yayan saytlar yaradılır. Bir bu səhifələrin insanlara çatdırmaq istədiyi “həqiqətlərə” diqqət yetirin — on.fb.me/o782iJ və on.fb.me/pMPFzA — molla rejiminin əsl mahiyyətini anlayacaqsınız.

Bu azmış kimi, fürsətdən istifadə edib iki türk qardaşın tarixdə buraxdığı bir səhvdən maksimum “faydalanmağa”, onu yeri gəldi-gəlməz köpüklü ağızla qabartmağa çalışıb, Anadolu və Azərbaycan türklərini bir-birlərinə düşmən kimi təqdim edirlər. Söhbət Çaldıran döyüşü ətrafında yaranan söz-söhbətlərdən gedir. Bu səhvin özəyində liderlərin, fərdlərin səhvləri yer alır, bu da qanı, dili, dini bir olan bir millət üçün düşmən olmağa əsla yetməz. İslamaz.com saytında bu olaya aydınlıq gətirən gözəl bir tarixi araşdırmaya rast gəldim, Sizlərlə bölüşürəm. Araşdırma dini prizmadan nəzərə alınıb, amma ümumi abu havanı düzgün çatdırır:
Şahın düşməni
Səlim uşaqlıqdan öz qəddarlığı ilə seçilirdi. Məhz onun bu xüsusiyyəti Sultan II Bəyazidi vadar etdi ki, Səlimi deyil, digər oğlu – Əhmədi vəliəhd təyin etsin. Lakin Səlim bununla razılaşa bilməzdi və atasına qarşı ordu yığaraq İstanbula hücum etdi. Sultan Bəyazid oğlunun ordusunu darmadağın etdi və Səlim Krıma qaçmalı oldu. Burada güc toplayan şahzadə yenidən atasına qarşı ordu çəkir. Osmanlı saray salnaməçilərinin yazdığına görə, 1512-ci ildə Sultan Bəyazid taxtdan imtina edərək onu Səlimə təhvil verir. Lakin bu məlumatın nə qədər düzgün olması şübhəlidir. Çünki, ilk günlərdən Sultan Bəyazid oğlunun hakimiyyətə gəlməsinə müxalif idi. Bəzi tarixçilərin iddiasına görə Səlim atasını öldürür və bu yolla hakimiyyətə gəlir. Hər halda, 1512-ci ildə İstanbula girən Səlim özünü sultan elan edir və dərhal qardaşlarını və digər kişi qohumlarını öldürtdürür. Bununla o, sultanlığa iddia edə biləcək bütün şəxslərdən canını qurtarır. Məhz belə bir vəhşiliyinə görə Səlim “Yavuz” (zalım) ləqəbi alır.
1513-cü ildə Sultan I Səlim Anadoluda yaşayan şiələrin qətliamını törədir. İqrar Əliyevin orta əsr tarixçilərinə istinadən yazdığına görə o, 7 yaşdan 70 yaşa qədər 70 min şiə öldürür. Digər məlumatlarda isə Səlim 45 min şiə-türkün qanına bais olur. Bundan sonra o, 1514-cü ilin may ayında Səfəvi dövlətinə tərəf yürüyərək Şah İsmayılla müharibəyə qalxır. Lakin müsəlman qanının tökülməsini istəməyən Şah İsmayıl xeyli müddət Səlimi müharibə fikrindən daşındırmağa çalışır. Sultan Səlim Şaha dörd təhqiramiz məktub yazdıqdan sonra Şah İsmayıl ona bu cavabı göndərir:
Mən pirimi haqq bilirəm,
Yoluna qurban oluram,
Dün doğdum, bu gün ölürəm,
Ölən gəlsin – iştə meydan.
Avqustda Maku şəhəri yaxınlığındakı Çaldıran çölündə iki ordu qarşılaşır və Şah İsmayıl bu savaşda məğlub olur. Sultan Səlim Avropa ölkələrindən aldığı artilleriya (300 top) sayəsində Səfəvi ordusuna qalib gələ bildi. Rəvayətə görə, Şah İsmayıl toplara nifrət edirdi və deyirdi ki, əsl cəngavər toplara deyil, qolunun gücünə arxalanmalıdır. Digər rəvayətə görə, Şah məğlub olduğuna görə itiliyi ilə məşhur olan qılıncını Sultana hədiyyə edir. Səlim həmin qılıncla topun lüləsini kəsə bilməyəndə, Şaha xəbər göndərir ki, ona öz qılıncını deyil, başqasını verib. Şah İsmayıl isə cavab verir: “Qılınc həmin qılıncdır, bilək həmin bilək deyil”. Sultan Səlim Yavuz Səfəvi dövlətinin Osmanlı ilə sərhədində yerləşən vilayətləri zəbt etdikdən sonra Şərqə tərəf irəliləməyə istəyir. Lakin yeniçərilərin üsyanı nəticəsində Sultan Səlim Anadoluya qayıtmalı olur. Şah İsmayıl isə Sultandan intiqam almağa qalxmadı.
Sultan Səlimin bu davranışını onun sünni təəssübkeşçisi olması ilə səhvən əlaqələndirilənlər də var. Belə ki Anadolu ərazisində şiələrin qətliamını törətmək və Səfəvilərə hücum etmək üçün o, “kafirlərə qarşı cihad” elan etmişdi. Hətta bunun üçün bəzi sünni üləmalarını fətva verməyə vadar etmişdi. Bütün bunlar Səlimin siyasi ambisiyalarına xidmət edən bir manevr idi. Çünki, Osmanlı və Səfəvi dövlətləri ərazisində yaşayan türklər qohum tayfalar idi. Məzhəb fərqi burada yaşayan tayfaları bir-birinə düşmən etmirdi, lakin Sultan Səlim bu fərqliliyi düşmənçiliyə çevirməyə bacardı. Bunun üçün sadəcə insanların dini təəssübkeşliyini işə salmaq lazım idi. Sonrakı tarix göstərir ki, Sultan Səlim şiələrə qarşı amansız davrandığı kimi, sünnilərin də qanını tökürdü.
Səfəvilərlə müharibədən sonra o, əvvəlcə Elbistana (Ələbusteyn) hücum edib və buranın hakimi Əlaüddövləni öldürdü. Elbistanın Zülqədər sülaləsi (sünni) Şah İsmayılın məmləkətinə pənah aparıb indiki Qax, Zaqatala və Qazax rayonları ərazisində məskunlaşdılar. Daha sonra Sultan Məkkə və Mədinə valisinə hücum edərək müqəddəs torpaqların əmin-amanlığını pozmuş oldu. Məkkə və Mədinənin zəbtindən sonra Səlim özünü “iki müqəddəs şəhərin xadimi” elan etdi. 1516-cı ildə o Qüdsü də müharibə meydanına çevirdi. 1517-ci ildə Misirin paytaxtına daxil olaraq 50 min insan qətlə yetirir. Eyni zamanda o, 800 məmlük bəyinin boynunu vurmağı əmr edir. O, Qahirədə yaşayan Abbasi xəlifəsini məcbur etdi ki, xəlifə titulunu ona versin. Beləliklə də, Sultan Səlim 1517-ci ildə özünü müsəlmanların xəlifəsi elan etdi.
Xalqın xidmətində
Sultan Səlimin işğal etdiyi bəzi əraziləri qaytardıqdan sonra Şah müharibələrə son qoyur. Böyük siyasətçi və hökmdar olmaqla yanaşı, Şah İsmayıl “Xətai” ləqəbi ilə tanınan gözəl bir şairdir. Onun Azərbaycan türkcəsində yazdığı əsərlər ədəbiyyatımızın incilərindən sayılır. Həmçinin Şah əla xəttat, bərbət ifaçısı və xanəndə olub. Özü də məmləkətində incəsənətin inkişafına böyük önəm verirdi. Onun yazdığı şerlər aşıq və dərvişlərin dillər əzbəri idi. Şah İsmayılın xalqın rəğbətini qazanmasına əsas səbəblərdən biri də, onun vergi siyasəti idi ki, öncəki hökmdarların saysız-hesabsız vergilərinin sayı xeyli azaldılmışdı. Bundan əlavə, şah tarixdə ilk dəfə türk dilinə rəsmi status vermişdi. Onun sarayında fars dili ilə yanaşı türk dilində də danışırdılar. Maraqlı faktdır ki, Şah İsmayılın qatı tənqidçilərindən olan İsgəndər Pala özünün “Şah və Sultan” əsərində etiraf edir ki, Sultan Səlim Şah İsmayılla farsca danışdığı zaman o, Sultana türkcə cavab verirdi. Hətta müəllif öz təəccübünü gizlətmir ki, İran hökmdarı türkcə, türk hökmdarı isə farsca danışırdı. Şah İsmayılın apardığı siyasət nəticəsində türk dili və ədəbiyyatı xeyli inkişaf etdi və yayıldı. Hətta XVII əsrin birinci yarısında Səfəvi sarayında Holştin səfirliyində katib işləyən Adam Oleari “Səyahət” kitabında yazırdı: “… İran şairləri fars və türk dillərində şerlər yazırdılar və iranlılar onları həvəslə oxuyurlar, çünki hər iki dil eyni şəkildə geniş yayılıbdır”.
Abbasqulu Ağa Bakıxanov “Gülüstani İrəmdə” yazır: “… Hicri 930-cu ilin əvvəllərində (miladi 1524)… Şah İsmayıl vəfat etdi. O, mehribanlıqda dünyanı işıqlandıran və qəhrəmanlıqda düşməni yaxan, od məcazlı bir sultan idi. Qurmuş olduğu səltənətin mühüm işlərinə məşğul olmasına baxmayaraq, Şah İsmayıl alimlərlə müsahib olub, şer söyləməyə də mail idi”.
Təsadüfi deyil ki, dahi Füzuli Şah İsmayılı “öz zəmanəsinin padişahı” adlandırırdı. Füzuli yaradıcılığı dövrünün böyük hissəsi Kərbəlanın Səfəvi hakimiyyəti altında olduğu zamana təsadüf edir. Böyük alim və şair Məhəmməd Füzuli öz alleqorik “Bəngü-Badə” poemasını da (“Şərab və Tiryək”) Şah İsmayıla ithaf edib. Bu əsərdə “şərab” sözü altında məcazi olaraq Osmanlı, “tiryək” sözü altında isə Səfəvilər nəzərdə tutulur.
“Xətai” ləqəbinin sirri
Şah İsmayılın özünə “Xətai” təxəllüsünün götürməsinin səbəbi dəqiq məlum deyildir. Bəziləri hesab edir ki, ləqəbin kökü “xəta” deyil, “xətay”dır. Xətay isə türk tayfalarından birinin adı olub. Digər rəvayətə görə, Şah İsmayıl:” Mən doğulanda dünyaya yox, xətalar içinə gəlmişəm. Lakin həmişə mənə bir hikmətli səs deyir ki, bu xətaların hamısından çıxacaqsan. O xəta sözü taleyimdə yox, gələcək ləqəbimdə qalacaq.” – deyirdi.
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Əli Laricani: “Mən problemin həll yollarını dedim”

Aşiq Tan Hong Ming. Sözsüz

Möhtəşəm çarxlar silsiləsi davam edir — bunu öz ana dilimizə lokalizasiya etməyə bilməzdim — çox şirin balalar haqqındadır. Süjet Malaziyada baş verir — Çin əsilli balaca ekran qarşısında bir müsəlman qıza öz böyük sevgisi hissi haqda bölüşür. Çarx rasizmə qarşı Leo Burnett Kuala Lumpur təşkilatı tərəfindən yaradılıb. Mütləq baxın!

Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Youtube

Azərbaycan paradoksları. Üzeyir fenomeni

Azərbaycan xalqı paradokslar xalqıdır. Bir tərəfdən muğama yüksək dəyər deyib, elitar səviyyəyə qaldırdığımız zaman, digər tərəfdən əksəriyyət Üzeyir, Balabəy və sairləri kimi gənclərin analoqu olmayan yaradıcılığının vurğunudur. Bəli, bu belədir. Mobil xidmətlərə gələn sifarişləri nəzərə alsaq, kütlənin 90% Üzeyiri seçir. Nə muğam, nə meyxana, nə də digərləri… məhz Üzeyir. Əslində bu fenomendir, Azərbaycan xalqının özünə məxsus fenomeni. Röya, Rəqsanə, Xumar. İndi də — Üzeyir.

Məsələyə gəlin başqa prizmadan baxaq — təkəbbürdən sinəsinə döyən Elmlər Akademiyamız var, amma faktiki bir işə yaramır. Deyirəm, bəlkə oturub  heç olmaya  Üzeyir fenomeni üzərində düşünsünlər. Araşdırma aparılsın — kütlə səviyyəsinin bu həddə enməsinin sirri nədir?! Bəlkə öyündüyümüz quruculuq işləri əksəriyyəti əhatə etmədiyindən kütlə daha da deqradasiyaya məruz qalıb?! Bəlkə səbəb təhsildə rüşvətin tüğyan etməsi və bunun nəticəsi olaraq gənclərimizin elmlə deyil, mənasızlıqlarla məşğuliyyətidir?! Hər nədirsə, amma hər kəs susur.
Üzeyir isə öz “yaradıcılığından” qalmır. Bu günlərdə onun yeni bir xiti işıq üzü gördü — Zəngimcell (Full versiya). İndi mobil xidmətlər təklif edən şirkətlər yenidən sifarişlərin pik həddini yaşayırlar. Acaba, bu ne ya?! =)

Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Şok! Üzeyirin Zəngimcell xiti (tam versiya) 😀

İstirahət edək. Ən maraqlı video çarxlar

Şablon cümlə — “çoxdandır ki, bloq üçün vaxt tapıb bir şey yazmıram”. Hə, belədir. Amma buna baxmayaraq son günlər bloqda paradoks yaşanır. Bloqu ziyarət edənlərin sayı bilmirəm nədən, amma durmadan artır. Artıq saytı gün ərzində unikal IP ilə ən azından 800 nəfər ziyarət edir. Halbuki, bloqu daim yenilədiyim vaxtlar bu göstərici maksimum 300-350 olardı. 800 nəfərin 30% (bu edir 240 nəfər) Google həzrətləri vasitəsilə, qalan 70% (bu da edir 560 nəfər) bir başa saytın ünvanını yığaraq daxil olur. Nə məsələdir, bilmirəm. Maşallah! =)
Keçim əsas məsələyə. Çoxdandır ki, video çarxlarla paylaşmıram. Ənənəyə davam:
Qarşılayın — deyilənə görə, ölkəmizdə keçiriləcək Eurovision mahnı müsabiqəsinə Rusiyadan cinsi azlıqların nümayəndəsi qatılacaq. Rusiyanın bu analoqu olaman kinayəsi heç anlaşılan deyil. =)

Öz aramızdı, amma klip və mahnının yeri var. Əsl “mırt style”.
***********************************************************
Elə növbəti çarx da əvvəlkindən mırtlığı ilə geri qalmır:

***********************************************************
Bizimkilər naməlum “nano-texnologiyalarla” öyündüyü zaman, əcnəbilər sözünü həqiqi mənasında möcüzələr yaradırlar — Robot-rəssam:

***********************************************************
Samsung kreativləşməyə başlayıb. Samsung Galaxy Tab üçün həm baxımlı, həm də informativ bir çarx:

***********************************************************
Kreativlik demişkən — kreativliyi hər yerdə tapmaq olar — vibrasiyada belə!

***********************************************************
Həvəskarlar tərəfindən çəkilmiş, amma professionalların belə qəbul etdiyi əla bir çarx.

***********************************************************
LG Optimus. Smartfonarın yarışı. =))

***********************************************************
Və sonda. Bu çarxı reklam sahəsinin şah əsəri sanıram — Samsung Galaxy S II — Barmaqlara azadlıq ver! Super!

Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
İstirahət edək. Ən möhtəşəm çarxlar

Kazan görüşü Euronews-un obyektivindən…

Bu gün Avropanın məşhur Euronews telekanalı Qarabağa dair keçiriləcək Kazan görüşü barədə böyük süjet hazırlayıb — əvvəlcə konflikt haqda qısa məlumat verilib, daha sonra hər iki tərəfin prezidentlərindən müsahibə alınıb.
Siz erməni dığasının danışığına fikir verib, nə qədər xırdaçı, nə qədər iyrənc millət olduqlarını bir daha sübut edib, hələ bir utanmadan Naxçıvana da iddia qaldırır… Nəsə. Davamını buyurub özünüz izləyin:

Mətni biraz dəyişdim:
Президент Азербайджана: “Конфликт в Нагорном Карабахе не заморожен”
Президент Армении (Западный Азербайджан): “Нас интересуют встречные компромиссы по Нагорному Карабаху”
Нагорно-карабахский конфликт – одно из трагических событий ХХ века, не урегулирован по сей день. В 1991 году армянское население этой автономной области в составе Азербайджана под давлением СССР высказалось за независимость Нагорного Карабаха. Армения (страна, которая в свою очередь тоже была создана имперской Россией на исторических землях Азербайджана) поддержала это стремление. Возникший вооруженный конфликт межу Арменией и Азербайджаном привел к гибели около 30 тысяч человек, более миллиона граждан Азербайджана стали беженцами.
Накануне этой встречи президенты Азербайджана и Армении (Западный Азербайджан) согласились объяснить свои позиции в интервью Евроньюс.
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Kazan görüşü Euronews-un obyektivlərindən…

Azərbaycan dili. Milli kimlik problemi

Ölkədə yaşayan əksəriyyət tərəfindən Azərbaycan türkcəsinə hörmətsizliyin səbəbi bunlar ola bilər — yüz illərcə formalaşmış kölə təfəkkürü və ondan qidalanan «özünü dərketmə» problemi. Etiraf etməliyik — qarışığımız çoxdur — alban, ərəb, fars, monqol, yunan, rus, cuhut… türk. Bütün bu millətlərin, mədəniyyətlərin sinteziyik. Hərənin ağzından da bir avaz gəlir — birisi deyir albanıq, digəri deyir türkük, qeyrisi deyir biz türklərlə farsların qarışığıyıq… Elə ona görə də milli «özünü dərketmə», milli qürur və özünə hörmətlə bağlı ciddi problemlər var.

Belə olmasaydı, bu günlərdə ruslara xas şovinist üsulla Azərbaycan qeydlərini aparan jurnalistə müsahibə verən birisinin dolayı yolla Azərbaycan dilinin heç fahişələrin də bəyənməməsini dilinə alıb, dilimizi aşağılayıb kənd dili adlandırmazdı. Sitat:
«Министерство образования пытается сократить число русских школ, но в Баку им это не удается, – говорит политолог Расим Агаев. – А население предпочитает отдавать детей именно в русские школы, поскольку там выше качество образования. Вообще, исторически так сложилось, что Баку говорил на русском, а деревня — на азербайджанском. К тому же знание русского дает определенный простор в развитии: скажем, врач, желающий развиваться профессионально, понимает, что информации на русском гораздо больше. Самые популярные независимые газеты — тоже русские. У нас, знаете, даже проститутки предпочитают говорить на русском, набивая себе цену».
Qısa tərcümə — «Tarixən belə olub — Bakı rus dillidir, kənd isə Azərbaycan dilli… Hətta ən tanınmış qəzetlər belə rus dillidir (görəsən bunun «Yeni Müsavat», «Azadlıq» qəzetlərinin mövcudiyyatından xəbəri var?!). Bizdə hətta fahişələr qiymətlərini qaldırmaq üçün rus dilində danışırlar…» Sitatın sonu. İndi gəlin bu “politoloqun” şəxsiyyətinə toxunmadan onu bu kimi sözləri deməyə vadar edən səbəbləri araşdıraq.
Yeri gəlmişkən vəhşi rusları elitar bir xalq kimi təqdim edən və millətimizi aşaqlayan (bəzi hallarda haqlı olaraq) bu yazını tam buradan oxuya bilərsiniz — http://www.sobesednik.ru/print/64328.
Bəlkə bu «politoloq» bu cümlələri başqa mənada işlədib, hansını ki, biz qara millət anlamırıq?! Bilmirəm. Və yaxud bu sözlər rus mətbuatında «засветится» etmək eşqiylə deyilib? Don Karleonenin sözü olmasın — Ничего личнего, только бизнес… Bilmirəm… Bəlkə provokasiyaya uğrayıb?! Əgər belədirsə, onda bunun nəyi «politoloq» oldu… Bilmirəm. Hər şey ola bilər, amma bu müsahibə ümumi kontekstdə yalnız və yalnız Azərbaycan türkcəsi, onun daşıyıcıları üçün təhqirdir.

Bəlkə dilimizin dəyərdən düşməsinə səbəb analoqu olmayan tərzdə populyar «xalxın uşağı» məsəli vasitəsilə uşaqlıqdan beyinlərə şüuraltı yeridilən ifrat eqoizm hissidir?! Eqoizmdən söz düşmüşkən — bu andıra qalmış hiss bəzən insanları primitiv heyvanlar səviyyəsinə salmağa qadırdir — ANS-dən bu günlərdə bir kadr göstərdilər — dəniz kənarı parkda karuselləri 3 saatlıq pulsuz buraxıblar uşaqların öhdəsinə — siz indi mənzərəni təsəvvür edir — yekə göt xalalar gəlib digər uşaqları vəhşicəsinə karusellərdən selbələyib, öz uşaqlarını otuzdururlar, bir-birləri ilə 1 manatlıq atraksiyon  üstə saç-yolduya çıxırlar. Və yaxud, orta-statistik Azərbaycanlı avtomobil sürücüsünün qəsdən yolun düz tən ortasını tutub tələsmədən maşınını sürməsi, tələsən və qabağa keçmək istəyənlərə isə nə imkan, nə də siqnala, işıqların oynamasına reaksiya verməyib, heçnə olmamış kimi yoluna davam etməsi sizcə primatlara xas vəhşi eqoizm nümunəsi deyilmi?!… Buna dair gündəlik həyatdan o qədər kiçik nümunələr gətirmək olar ki… Əsl səbəb isə başqadır — dar düşüncə. Dar düşüncə isə milli kimliyin dərk edilməməsi, qürursuzluq və savadsızlıqdan irəli gəlir — bu da özlüyündə mənasız fərdiliyə, ifrat eqoizmə yol açır. İfrat eqoizm isə acizlik deməkdir. Məhz aciz insanlar daimi özünü ifadə komplekslərindən əziyyət çəkirlər. Lap bizim kimi.
Bu problemdən qurtulmanın isə yeganə yolu milli indentifikasiyanın qəbul edilməsidir. Hər kəs bilməlidir ki, bu ölkədə əsas aparıcı qüvvə türk xalqıdır, əksəriyyət türkdür. Milli özünü dərketmə prosesi başlayan kimi, bütün bu eqoizm və hörmətsizliklər tam yoxa çıxmasa da, artıq formalaşmış xalqın sosial qınağı nəticəsində əksərən yerini şərəf və ləyaqətə verəcək. İnsanlar mənən böyüyəcək, özünü dərk edəcək, öz ölkəsinə, milli mənsubiyyətinə hörmətlə yanaşacaq və digərlərindən də özünə qarşı o hörməti tələb ediləcək… Bariz nümunə — hal-hazırda Gürcüstanda baş verən milli oyanış prosesidir. Bəs biz kimi gözləyirik?!
PS. Bəzi ağzı göyçəklər fikirləşər ki, bu rus dilin bilmir deyə, onun daşıyıcılarına daş atır. Yox, əsla. Özüm şəxsən rus dilində təhsil almışam, deyərdim hətta fikirləşəndə də rus dilində düşünürəm, amma doğma türkcəm ola-ola rus dilini əsla doğma dil hesab etmirəm. Rus dili sadəcə bildiyim əcnəbi dillərdən biridir.
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Azərbaycan dili. Milli kimlik problemi

Qondarma ölkənin qondarma siyasi oyunları

Neçə gündür rus mətbuatı qondarma Cənubi Osetiya respublikasında baş verən absurd olaylardan söz açır. Olayların ssenarisini də eləbil Qazaxıstanın ümummilli kaftarı Nursultan yazıb — oxşar hadisələr bu yarıtanınmış respublikada da baş verməkdədir… İlahi, diktatorlar necə də bir-birlərinə bənzəyir, yəqin eyni əqli çatışmamazlıqdan əziyyət çəkirlər.
Hə, keçim olaya — guya “prezident” Eduard Kokoytı 3-cü dəfə prezident olmaqdan imtina edib, ölkədə (qurumda) demokratik seçki keçirmək fikrindədir. Amma… və “təbii ki”, xalq Kokoytonun getməsini “istəmir” və buna dair ümumxalq etirazları baş qaldırıb, minnət kampaniyaları qurulur. Kokoytu isə deyir — kişi sözünün ağası olar, daha prezident olmayaJam! Görünür, o da Qazaxıstanlı kaftar kimi xalqın “inadkar tələblərinə” rəğmən, “QƏTİ” getmək qərarı verib… Qazaxıstanda bu getmə söhbətinin nə ilə sonunclandığının şahidi olduq, indi bu teatral səhnəciyin Osetiyada nə ilə bitəcəyini müşahidə edək…

Səhnəcik isə vüsət almaqdadır – bu gün qondarma respublikanın qondarma parlamentinə qondarma silahlı güvvələrinin 100-dən çox təmsilçisi basqın edib. Tələbləri də Cənubi Osetiyanın analoqu olmayan liderinin 3-cü dəfə prezident seçilməsi üçün qondarma qanunvericiliyə müvafiq qondarma düzəlişlərin edilməsi olub. Sözsüz. =))
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Son olaylar. Nələr baş verir?!

Dubai. Azərbaycan gəncinin qeydləri… (4-cü hissə)

Dubai paradokslar şəhəridir. İfrat varlılarla (adət üzrə onlar yerli ərəblərdir) yanaşı gündəlik çörək pulu üçün min-bir əzabla özünü həlak edən ifrat kasıb gəlmələr yaşayır. Bunları gördükdə quldarlıq dövrünün hələ də bitmədiyini anlayırsan.
Yerli ərəb adətən milli paltarlarını geyinib şəhərdə təkəbbürlə gəzişir. Hiss olunur ki, bu ölkənin yiyəsi odur. Gəlmələr — istər ingilisi olsun, istərsə də indusu — ondan istər-istəməz çəkinir. Bizdə isə əksinədir — əcnəbi görən kimi özümüzü itirib, onlardan əskik hiss edirik, milli qürur isə sıfır.
Özü də, ərəblərin hər birinin boyu bir 2 metr. Onlardan yaxşı basketbol komandası yığmaq olardı, amma əfsuslar olsun ki, həddən artıq tənbəldirlər. Belə olmasaydı, şəhərdə demək olar ki, bütün işləri gəlmələrə tapşırıb, özləri istirahətlə məşğul olmazdılar. Bəli, Dubai-da bütün iş yerlərində təmsil olunanlar gəlmələrdir — şəhər polisindən tutmuş küçə süpürgəcisinə kimi. Mən qaldığım müddətdə bir nəfər də olsun işləyən ərəb görmədim. Ərəblərin faktiki işləri gücləri öz zövcələri ilə ucu-bucağı olmayan Mall-ları gəzib, alış-veriş etməkdən ibarətdir.
Şəkillərə böyük həcmdə baxmaq üçün mouse-la üstündə tıklayın.

Şəkildə — tipik analoqu olmayan təkəbbürlü ərəb.
Ərəb geyimləri standartdır. Bəxtəvərlər bizim kimi hər sezonda yeni paltar dərdi çəkmirlər.
Kişiləri — düm ağ ipəkdən hazırlanmış uzun paltar geyinirlər, həm köynəyi əvəz edir, həm də şalvarı. Adını bilmirəm, deyəsən kəfəndir… Başlarında isə mütləq kəlağayı olur (bizlərdə ona “arabka” deyirlər) olur, bir də arabkanı saxlayacaq 2 qat dolanmış qara kəndir. Arabka ilə kəndir bir yerdə çox əla görünür, eləbil tacdır.
Qadınları — adət üzrə onlar da yuxarıda təsvir etdiyim geyimi geyinirlər, yeganə fərq — geyim qara rəngdə olur. Başlarını da bağlayırlar. Bəzən elə olur ki, yalnız gözləri görünür. Amma ərəb qadınlarının geyimi iran qadınlarından fərqli olaraq çox gözəl, baxımlı və dəbli olur. Şəxsən mən iran qadının zövqsüz geyimini gördükdə keçirdiyim əsəbi ərəb qadınlarının geyimini görəndə keçirtmədim, əskinə çox xoşuma gəldi.

Şəkildə — qeyri ərəblərin geyimləri.
Şəhərdə təmsil olunan digər xalqlar isə müxtəlif geyimlərdə olur — kimisi öz milli geyimində (adətən indus və pakistanlılar), kimisi isə sadəcə cins, şortik (əsasən qara dərililər).


Şəkildə — müasir binalar önündə əl ilə yığılmış bəsit qayıqlarla insan daşıyan induslar.

Şəkildə — belə qayıqlarda çayın bir tərəfindən o birinə keçid üçün bizim pulla 8 qəpiyinizdən keçməli olacaqsınız.


Şəkildə — qayıqdan sadəcə görüntülər.
Dubai meqapolis kimi bir necə şəhərciyə bölünüb. Ən baxımlı və müasiri yeni Dubai adlanan şəhərcikdir. Bürc-Al-Xalifa da burada yerləşir.






Bürc-Al-Xalifa. İlk olaraq bu ən hündür binanın adı Bürc-Al-Arab idi, amma deyilənə görə Dubai-da yaşanan maliyyə böhranından sonra, köməyə yetişən qardaş Abu-Dhabi şeyxi kömək etmək üçün ilk şərt kimi bu binanın adının dəyişdirilib onun şərəfinə adlandırılmasını qoyub. Elə o gündən binanın adı dəyişib olub Burc-Al-Xalifa. Əhsən, özünü mənsub olduğu ümmətdən artıq hesab edənlərə…

Şəkildə — yaxında bu möhtəşəm binanı tam çəkmək mümkün deyil, yerləşmir obyektivə. =)

Şəkildə — Bürc-Al-Xalifa o qədər hündürdü ki, onu fotoaparatla tam olaraq yalnız uzaqdan çəkmək mümkündür.
Bunu əvvəlki yazılarımda da qeyd etmişdim — şəhərdə total quruculuq, tikinti işlərinin gedişatına baxmayaraq heç harda toz, torpaq gözə çapmır — ideal təmizlikdir.


Şəkildə — Hanı sement qarışdıran maşınlar? Hanı yolu qazıb, sonra yox olan işçilər… Qərib gəldi bura mənə… =)
Dubai-da sən demə çayı limonla deyil, nanə ilə içirlərmiş. Limon xahiş etdikdə isə limonun yarısını gətirirlər, çaya sıxmaq üçün.

Bu günlük də bu qədər. Gələn yazım final yazı olacaq. İzləyin. 😉
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Dubai. Azərbaycan gəncinin qeydləri…

Başqasına aftafa tutmaq sindromu. 2 ayaqlı qlistlər

Fikrimcə, cəmiyyətimizin ən böyük problemlərindən biri də bəzi fərdlərin “başqasına aftafa tutmaq” sindromundan ifrat halda əziyyət çəkməsidir. Başqasına aftafa tutanlar kimlərdir?! Adət üzrə belələri cəmiyyətin qalıqları, həyatda uğursuz və paxıl insanlardır. Onların həyat kredoları cılız ambisiyalarından doğan və aidiyyatı olmadıqları iki müxtəlif fikir daşıyıcısın konfliktinə müdaxilə edib, yalnız birinin tərəfini tutub, bununla da tutduğu tərəfin hörmətini, diqqətini qazanmağa cəhd etməkdən ibarətdir.

Bir misal — bəzən görürsən konflikt edən tərəflər yalan olur, araya söhbətdən kənar, amma hansısa bir tərəfə tükənməz aftafa tutmaq eşqiylə yaşayan birisi qarışır, bir tərəfi tərifləyib, digər tərəfi dayanmadan aşağılayır. Göstərmək istəyir ki, guya bu şərəfsizin tərəfini saxladığı insana canı yanır deyə onu dəstəkləyir, lakin əsl səbəb başqadır — şəxsi ambisiya və maraqlar. Adət üzrə həddən artıq qeyri-obyektiv olur, ola bilsin bu yolla aftafa tutan alçalmış qürurunu kiçik də olsa kompensasiya etməyə çalışır… Ola bilsin… özlərinə görə, hə. Amma əslində necə mənəviyyatsız olduqlarını konfliktin hər iki tərəfinə bir daha göstərirlər.
Başqasına aftafa tutanlardan daha da iyrənc digər bir növ var ki, o da 2 ayaqlı qlistlərdir. Hərfi mənada qlist — bağırsaq soxulcanına deyilir. 2 ayaqlı qlistlər — sözü üzə deyə bilməyib, söhbətə dəxilsiz insanlara digər tərəflə bağlı qeybət edən şərəfsizlərə deyilir. Belə olan halda qlist rolunu konfliktin 2 tərəfindən biri oynaya bilər.
2 ayaqlı qlistlərin 2 müxtəlif növü var — real və virtual qlistlər. İkinci halda (virtual — qlistliyin kifayyət qədər yeni formasıdır) qeybət arxa plana keçir və cəsarətsizlik və qorxaqlığın vəhdətindən formalaşan qlistin psixologiyası onu digər tərəfə mesaj kimi sosial şəbəkələrdə və ya müxtəlif forumlarda ünvansız (!) təhqiramiz status (post) yazmağa vadar edir. Status (post) qeyd etdiyim kimi, mütləq ünvansız olmalıdır — bu yolla onlar özlərini sığortalanmış olduqlarını düşünürlər. Ümumiyyətlə, bu kimi primitiv düşüncə qlistin əsl göstəricisidir. Səbəb isə eynidir — şərəfsizlik, mənəviyyatsızlıq və özünə güvən hissinin olmamasıdır.
Bu tip xüsusiyyətlərin zəiflik əlaməti olaraq əslində qadınlara daha yaxın olmasını fikirləşmək olardı, amma əfsuslar olsun ki, müasir dövrümüzdə adını “kişi” qoyub, amma cəsarətsizlikdən aftafa tutub, şərəfsizlikdən qlistlik edənlər də az deyil.
Aftafa tutanlara, 2 ayaqlı qlistlərə sözüm?! Nə deyim axı, boyunuzu yerə soxum. =)
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Başqasına aftafa tutmaq sindromu. 2 ayaqlı qlistlər

Yeni Mercedes-Benz ML. Gözəlçə…

Çoxdan idi avtomobil dünyasında baş verən yeniliklərlə bağlı heçnə yazmıdım. Yazmadığım dövrdə çox şey dəyişdi — Hyundai-Kia cütlüyü demək olar ki, dayanmadan bütün modellərini yenilədi (qaldı bircə SantaFe), BMW hər modeli identik eksteryerli maşınları buraxmağa davam edir, Toyota və Subaru isə söz veriblər ki, dünyanın ən eybəcər avtomobillərini istehsal etməkdə daimi birinci olacaqlar. Son model Toyota Corolla buna sübutdur — guya restaylinq etməyə çalışdılar, əksinə vurub gözünü çıxartdılar — nəticədə ucuz tuninq-fason bir şey alındı — arxa işıqları o günə qoyan dizayneri kastrasiyadan keçirmək lazımdır.
Nəsə. Son günlər avto-dünyada diqqətimi çəkən ən maraqlı xəbər Mercedes-Benz-in yeni ML-i oldu. Daimler şirkəti nə qədər çalışsa da, yeni modeli gizli saxlayıb, geniş kütləyə Frankfurt Avto-Şousunda təqdim etsin, alınmadı. ML-in şəkilləri ildırım sürətiylə netdə yayıldı.
İlk təəssüratlarım — yeni ML-in eksteryeri yeni C Class əsasında yığılıb. Ümumidə isə baxımlı avtomobil alınsa da, arxa işıqlarının heç yeri yoxdur. Yeni Porsche Cayenne üslubunda mənasız və yersiz arxa işıqları var. Salona isə söz ola bilməz.

Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Yeni Mercedes-Benz ML. Gözəlçə…

Mövzular

Resenziyalarım

Siyasi mülahizələrim

Gündəm

Səyahət qeydlərim

Olaylar

Marketing, PR

Sorğular

Elm

Rubrika: Düşmənlər

Rubrika: Sözsüz

Rubrika: Tarixi sual

Telekanalizasiya

İnternet

Azərbaycan İnterneti

Testlərim

Texnoloji aləm

Mobil dünya

Avto-dünya

Təqvim üzrə keçid

Bloq üzrə axtarış

Layihələr

STUDIO.AZ

EURONET

FOX.AZ

Islamic Network

İzləmə sistemləri

RSS və ya Atom