Vaxtı uzatmayıb, testin nəticələrini elə indi açıqlayacam. Əvvəlcə ondan başlayaq ki, Google Latitude ümumiyyətlə nədir?! Google Latitude Google Maps proqramının köməkçi interaktiv xidmətidir və məhz onun köməkliyi ilə digər şəxslər Google Maps istifadəçisinin harada olub-olmadığını kompüter vasitəsilə canlı müşahidə edə bilər.
Bu əsasən sənaye sektorunda daha çox faydalı ola bilər — tapşırığa göndərdiyiniz adamların harada olduğunu canlı görmək üçün. Məsələn, “daş kərxanaları”, beton-qarışdıran maşınların sahiblərini özləri şəhərdə kompüter qarşısında əyləşib, hansı maşının karxanadan (rayondan) nə vaxt çıxdığını dəqiqliklə müşahidə edə bilərlər. Deyə bilərsiniz ki, bunun üçün GPS var… amma GPS pulludur, bu isə tam pulsuz xidmətdir və GPS-dən dəqiqliyinə görə heç də geri qalmır.

Mən testi keçirdiyim telefon Nar Mobile nömrəsi üzərindən işləyirdi. Nar Mobile şəbəkəsinin isə bəzi bölgələrdə açıq-aşkar qüsurlu işləməsi səbəbindən Google Maps bəzi hallarda demək olar ki, offline olurdu. Məsələn, Hacıqabul ərazisindən Sabirabadın mərkəzinədək şəbəkə yox idi. Bu lokal və müvəqqəti bir problem də olar bilər, çünki birinci testdə belə bir problem yaranmamışdı.
Keçək Latitude-un özünə. Şəhərdə (Bakıda) bütün detallar demək olar ki, dəqiqliklə çatdırılırsa da, bölgələrimizdə heç də bütün detallar nəzərə alınmayıb. Çox güman ki, bu da Google Maps-ın ölkəmizin ərazisini tam əhatə etməməsindən irəli gəlir. Bəzi kənd və qəsəbələr xəritədə ümumiyyətlə qeyd olunmayıb. Bundan əlavə, Latitude və Maps arasında gecikmələr mövcuddur. Bu əsasən bölgələrimizdə olduqda özünü göstərir. Məsələn, mən Sarısu gölünün ətrafında olduqda, Maps yerimi dəqiqliklə göstərirdi, amma Latitude hələ də rayon mərkəzində olduğum qənaətində idi. Bu həm Google Maps problemi, həm də Nar Mobile şəbəkəsinin qüsuru da ola bilər.
Nəticə — bu xidmətdən istifadə etməyə dəyər. İstər bölgələrimiz olsun, istərsə də uzaq ölkələr — öz yerdəyişmələriniz haqda yaxınlarına, dost tanışlarına, iş yoldaşlarına və rəhbərliyə operativ xəbər vermək üçün əla imkandır. Google-a bu pulsuz xidmətə görə adət etdiyimiz gurultulu alqışlar düşür.
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Aran zonasına səfərim. Google Maps möcüzəsi

Google Maps möcüzəsi olan Google Latitude-u test etməkdə davam edirəm. Növbəti səfərimdə də Latitude-u sınaqdan keçirmək fikrim var. İnşallah bu dəfəki sınaqdan sonra Google Latitude barəsində fikirlərimlə bölüşəcəm.

Ölkə üzrə hərəkətimi canlı olaraq buradan izləyə bilərsiniz — www.bir.az/about
Allah bizi qorusun, İnşallah!
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Aran zonasına səfərim. Google Maps möcüzəsi

Başımız deputatlığa namizədlərin traqikomik çıxışlarına o qədər qarışıb ki, texnoloji aləmin əfsanəsi — Macbook Air-in yenilənməsi xəbərini sükutla qarşıladıq. Rus demişkən — а зря.
Beləliklə, Apple bu günlərdə tam yenilənmiş Macbook Air-i təqdim etdi. Dünyanın ən nazik noutbuku kimi təqdim olunan Air-in eni cəmi 1,7 sm-dir! Yeni Air-lər 2 variantda buraxılacaq — 11.6 düymluq (ekran ölçüləri 1366х768 piksel) və 13.3 düym (1440х900 piksel). Hər iki modelin ekranı touch-pad (sensorlu) və multi-touch texnologiyasını dəstəkləyir. Hm… iPad üçün rəqib? Məncə, yox. Gözəlçələrin ən ağırı 1 kilo 300 qramdır.
Texniki göstəricilər — Core 2 Duo 1.86 GHz (13 düymluq modeldə 2.13 GHz), operativ yaddaş 2 (4 GB), NVIDIA GeForce 320M video-kartı. Modellərin Wi-fi, USB və hətta DisplayPort dəstəyi də var.
Əsas məsələ — qiymətidir. Amerikada 11 düymluq model 1299 USD (+128 GB flash yaddaş), 13 düymluq model isə 1599 USD (+256 GB flash yaddaş) dəyərində olacaq. Azərbaycanda isə Alma Store-un monopoliyasını və hal-hazırki modellərə olan qiymətləri nəzərə alsaq yeni Air Bakıda ən azı 2000-2500 manat civarında olacaq. Bu da dollarla eləyir 2400-3000 USD. Analoqu olmayan qiymətlərimiz hal-hazırki modellərdə də özünü göstərir. Belə ki, Alma Store mağazalarında köhnə model Macbook Air 2099 AZN-ə satılır. Əhsən.


Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Texnoloji yeniliklər

Bu gün İnşallah Aran zonasına səfərə çıxıram. Fürsətdən istifadə edərək Google Maps möcüzəsi olan yeni Latitude xidmətini testdən keçirmək fikrindəyəm. Deməli Google Latitude nədir?! Google Latitude vasitəsilə mənim ölkə üzrə bütün hərəkətimi canlı olaraq izləyə bilərsiniz.
Xidmətə dair fikirlərinizi bilmək maraqlı olardı.

Ölkə üzrə hərəkətimi canlı olaraq buradan izləyə bilərsiniz — www.bir.az/about
Allah bizi qorusun, İnşallah!
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Aran zonasına səfərim. Google Maps möcüzəsi

Fikirlərim bu arada yaman qatışıqdı. Qatışıq olsada hər biri ilə bir-bir Sizləri tanış edəcəm. Qabaqlar heç vecimə olmasada, amma son vaxtlar ölkəmizdəki çoxsaylı poliqrafiya şirkətlərinin “biz Adobe Illustrator-la işləmirik” ifadəsi məni yaman qıcıqlandırır.
Özüdə kimlər… Azərbaycanın deyərdim ən böyük poliqrafiya və çap şirkətləri… hansı ki, özlərini professional yox e, bəşəriyyətin ən son texnoloji yeniliklərini cəmləşdirən bir mərkəzi sayırlar. Sualıma, bəs a bala onda day bu nə professionallıq oldu, əgər Adobe-la işləmirsiz?! Deyirlər — bilirsiz biz bütün işləri Corel Draw-da qəbul edirik, Illustratorda işləyənimiz yoxdu.
Corel Draw. Azərbaycan dizaynerlərinin Corel sevgisi haqqında bəlkədə dastanlar yazmaq olar. İnkar etmək olmaz — Corel gözəl proqramdı, yeni öyrənənlər üçün tapıntıdı, amma professional deyil. Ümumiyyətlə Adobe Illustrator ilə Corel Draw-ı müqayisə etmək düzgün deyil. Bu kiçik bir göllə böyük bir okeanın müqayisəsinə bənzəyir. Corel Draw-da gözəl bir şey yaratmaq olar, amma müəyyən çərçivədə. Illustratorda isə bu maneələr, çərçivələr yoxdur, imkanlar hədsizdir. Illustratorun Corel qarşısında yeganə mənfi cəhəti onun kifayət qədər qəliz olmasıdır… Amma bu özünü “professional” adlandıran şirkətlər üçün heçdə keçilməz sədd olmalı deyil. Nəsə… indi biz məcburuq işləri Illustratorda yaradıb, sonra Corel Draw-a keçirək. Amma bütün dünya adətən bunun əksini edir. Deyirəm, Maşallah bizim ölkə hər cəhətdə “analoqu” olmayandı.

Corel Draw qrafik paketi ümumiyyətlə 11-ci versiyasından sonra inkişafdan dayanıb. 11-dən başlayaraq onlar “tupo” Adobe-u klon etməyə çalışırlar. Amma necə deyərlər iş-işdən keçib, qatar da çoxdan gedib… İndi bizim də bir vaxtlar populyarlığından alışıb yanan Day.Az xəbər portalı bu qatarın dalınca nə qədər qaçsa xeyri yoxdu. Gül kimi xəbər portalını çevirib elədilər “popsovıy” mail.ru-nun klonu. Eləbildilər yerli odnoklassniki.ru olacaqlar, amma yanıldılar. Azərbaycan İnternet məkanının miqyası Rusiya ilə müqayisə edilən deyil. Nəticədə Day.AZ öz ciddiliyini, deyərdim xarizmasını itirdi, növbəti əyləncə portallarının birinə çevrildi. Gündəlik bu saytdan istifadə edən şəxslər isə həndəsi proqresiya ilə azaldı. Maraqlı bir fakt — Day.AZ popsalaşandan sonra ilk10.az kontur sisteminin göstəricilərinə görə digər informasiya saytları, əsasəndə musavat.com və azadliq.info ən azı 2-3 dəfə istifadəçi sayını artırıblar. Belə görünür, Day.AZ-ı loyallaşdırmaq planı əks təsir verib, istifadəçilər tam fərqli mövqe tutublar.
1news.az isə Day.az-ın itirilmiş pozisiyasına göz tikib onu tutmaq istəsədə, fikrimcə xeyri yoxdu. Bu İnternet nəşr mənə Xalq Qəzetini xatırladır. Ümumilikdə yerli rus dilli İnternet nəşrlərdə son vaxtlar sabunu həddən çox edirlər, ifrata varırlar. Buda son nəticədə oxucunun itirilməsi deməkdir. Unutmaq lazım deyil ki, İnternetdən adətən cavan və proqressiv nəsil istifadə edir, İnternet TV deyil və o səbəbdən azcada olsa obyektivlik mütləqdir.
Bir tərəfdən onları qınamaq da olmur — bu tip nəşrlər adətən xarici ölkələr üçün (elə bədnam qonşularımız da bura aiddi) təbliğat rolunu oynayır, deməli kiçik şişirtmələri onlara bağışlamaq olar.
Nəsə. Düzələr İnşallah. Təki salamatçılıq olsun.

Azərbaycan İnternetində baş verən hadisələrə dair bölüşdüyüm fikirlərimlə bağlı yazımdan bir xeyli vaxt keçib. Amma aktivlik gözlədiyimiz Sentyabr ayının gəlişinə baxmayaraq, hələlik qeyri-adi bir yenilik müşahidə edilmir. Əksinə, deyərdim bəzi saytlar daha da passivləşib, paslanıblar.
Başlayaq Azərbaycanda İnternet qoşulmanın qiymətlərinin azalmasına dair vədlərdən. Deyəsən bu vəd də çoxsaylı vədlər kimi yalnız söz olaraq qalacaq. Bu “xoş xəbər”in verilməsindən ay yarım keçməsinə baxmayaraq qiymətlərdə hələlik heç bir dəyişiklik yoxdur.

“Sosial Yeniliklər Düşərgəsi”ndən sonra Bloqosfer 2010 keçirilməsi barədə elan olundu. Aktiv gənclərin bu tip yığıncaqlar keçirməsi alqışa layiqdi. Dəstəkləyirəm. Yığıncağa (foruma) da kölgə salmaq fikrim yoxdur, lakin təşkilatçılar arasında məlum Soros fondunu, Amerikanın USAİD təşkilatını, Amerikanın ölkəmizdəki səfirliyinin adını görəndə… nəzərə alsaq ki, Sem dayı heç nəyi təmənnasız etmir, onda onun seçki öncəsi “stavkanı” aktiv gənclərə etdiyi məlum olur. Bir-iki layihəyə sərmayə buraxıb gəncliyi ələ almaq üçün bu tip yığıncaqlar ideal məkandı. Amma ümüd edək ki, bizim gənclik də bu kimi tələlərə düşən deyil — Sem dayını iqnora atıb, forumdan sırf özlərinin, Azərbaycan İnternetinin inkişafına dair nəticələr çıxararlar.
Keçən yazımda qeyd etdiyim kiçik amma faydalı proqram (vidjet) — Ramazan təqvimi — başladı şıltaqlığa. Proqramı yaradanlar sağolsunlar, böyük savab sahibi oldular. Amma Ramazan bitdi — proqram işləmədi. Daha doğrusu mənə belə bir təklif elədi — Kataloq.NET köməkçisinin yeni versiyasını yükləmək üçün SIXIN. Sıxdım. Brauzer səhv səhifəyə keçid etdiyimi göstərir. Deməli proqram artıq yararsızdır. Pozmaq istədim. Burada isə məni sürpriz gözləyirdi. Sən demə bu proqramı pozmaq mümkün deyil. Daha doğrusu öyrəşdiyimiz “UNINSTALL” faylı mövcud deyil. Yeganə çıxış yolu vidjeti AUTOSTART menudan pozmaqdır. Vəssalam. Bizdən yalnız növbəti Ramazanda proqramın daha mükəmməl versiyasın gözləmək qalır.
Odnoklassniki.ru-nun ölkəmizdə kifayyət qədər istifadəçisi olduğunu nəzərə alıb, onun Azərbaycan İnternetinə aidiyyatı danılmazdır. Sonunu hiss edən bu xidmət artıq qeydiyyatları pulsuz aparır. Amma nə faydası. Rəqiblərinin təklif etdiyi “flexible” sistemlərə öz hərəkətsizliyi ilə uduzan odnoklassniki.ru-nun süqutuna artıq heçnə mane olan deyil. Çünki buna bir neçə obyektiv səbəblər var:

1. Artıq qeyd etdiyim kimi, digər sistemlərə “flexible” məsələsində uduzur, yeniliklər etməkdə gecikir və s.;
2. Kənar saytlara inteqrasiyası məsələsi – 0. Məsələn, odnoklassniki.ru-dan fəqli olaraq hələ 2-3 il (nisbətən qəlizliyi və qloballığı səbəbindən) sabit yaşayacaq Facebook, öz sisteminin 3-cü saytlarla inteqrasiyanı mümkün (məsələn Like düyməsi və s.)  edir, yeni istifadəçilər toplayır;
3. Saytın Mamba sistemli tanış saytlarının artıq alternativinə çevrilməsi + çoxsaylı “yanıq” istifadəçilərin oranı “qız, oğlan tutmaq” üçün istifadə etməsi — xidmətin bir başa deqradasiyasına yol açır.
4. Həddən artıq acı-gözlük. Xidmətlərin total pullaşdırılması.

Nəsə, ruslara heç Allah köməkləri olsun deməyə dilim gəlmir. Qoy necə olacaqsa, elədə olsun. =)
Artıq ənənəyə çevrilmiş — Fox.AZ haqqında məlumatlarımla bölüşürəm. Qeyd etdiyim kimi, İnşallah tezliklə (2-3 ay ərzində) sayt (forumda artıq bu öz əksini tapıb) bütünlüklə rebrendiq, restylinq və digər “ağıllı” sözlərin real nəticəsinə məruz qalacaq. Sayt bütünlüklə öz ideologiyasını dəyişir, artıq ordan-burdan copy-paste edilmiş yazılar toplusu deyil, intellektual gənclər üçün informasiya-əyləncə tipli bir portal olacaq. Bunun üçün artıq saytın işçi potensialının gücləndirilməsinə başlanılıb. Sayt üçün materiallar hazırlayacaq təcrübəli jurnalistlər işə götürülür. Həmçinin saytın xarici görünüşündə də müvafiq dəyişikliklər ediləcək, bloq sistemdən imtina ediləcək. Hələlik isə portal üçün “satellite” mobil xidmətlərin yaradılması prosesi gedir. Bununla da, İnşallah Azərbaycan İnternetinin ən qocaman portallarından birinin yaxşı mənada böyüməsinin şahidi olacağıq.
Allah köməyimiz olsun!
Bu “Azərbaycan İnternetində nələr baş verir” silsiləsindən olan yazılarımın növbətisi idi. Yeni yazırlada görüşənədək! 😉
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Azərbaycan İnternetində nələr baş verir (№2)

Növbəti bir ayı da geridə qoyduq. Azərbaycan İnternetində nələr baş verdi? İnqilabi heç nə, həyat öz axarında davam edir. Gəlin bir bir bütün olayları təhlil edək.
Azərbaycan İnternetində yeni virtual mağaza işə başladı — shop.az. Dizayn biraz qarışıq olsa da, işə ciddi yanaşmaları xoşuma gəldi. Test üçün sifariş də verdik. Hər şey gözəl qurulub. Onlayn ödəmə sistemi də fəaliyyət göstərir — GoldenPay. Ölkədə ödəmə sistemlərinin yayımını nəzərə alsaq AzeriCard olsaydı, fikrimcə daha məqsədə uyğun olardı. Yeri gəlmişkən, bizim də onlayn super-market layihəmiz var — bazar.az, amma hələlik onu reallaşdırmağa vaxt çatdırmırıq. İnşallah tezliklə shop.az-a rəqib olarıq. =)
Keçmişin ən populyar saytlarını bir-bir yad edirdim. Növbə dostumuz Fəridin (el arasında Dups kimi tanınır) saytı olan və bir vaxt cavanların ən sevimli saytına gəlib çatdı — az-maz.com. Saytı açdıqda məni sürpriz gözləyirdi. Brauzer məni yönləndirdi tam başqa bir domenə — auto.az. Az-maz.com-un fəaliyyətinə çox güman ki, xitam verilib, amma əvəzində baxımlı bir avtomobil saytı tərtib edilib. Auto.az-da diqqətimi çəkən əsas məsələ — digər yerli (avtomobil profilli) saytlardan öz funksionallığı, yeni texnologiyalardan səliqəli istifadəsinə görə çox fərqlənməsidir. Xeyirli olsun.
Yeni bir bloqa rast gəldim — muntezir.net. Müəllif həddən artıq radikal (ради чего?!), kompromissiz yazılar yazsa da, özünə məxsus ironiya və yumora malikdir. Bu tip radikalizmi nəzərə alsaq, ehtimal etmək olar ki, qardaş çoxdan bu ölkədə yaşamır. =)
Növbəti MilliNet İnternet mükafatına start verildi. Bu mükafatın əsas fərqi — müsabiqədə Azərbaycan dilli saytlara üstünlük verilməsidir. Bunu yalnız alqışlamaq lazımdır. Amma mükafatın təşkilatçısı kimi Azərbaycan İnternet Forumunun çıxış etməsi…
Osman Gündüz. Milli İnternet Forumunun sədri. Onun media qarşısındakı mütəmadi olaraq çıxışlarını, Azərbaycan İnterneti ilə bağlı qayğısını (sözdə olsa belə) daima müşahidə edirik. Hiss olunur ki, insan başqalarından fərqli olaraq çalışır. Amma şəxsən mənim onun səmimiliyinə böyük şübhəm var. Niyə? Səbəbin açıqlayım. Netty-nin mükafatlandırma mərasimi idi. Şəxsi səhifələr nominasiyasında 2 qalib var idi. Biri müğənni Azərinin şəxsi saytı, biri isə ADR-in yaradıcısı böyük Məmmədəmin Rəsulzadəyə aid bir sayt. O zaman juri bilmirdi səsi kimə versin və məhz Osman Gündüzün sayəsi nəticəsində mükafat müğənninin saytına çatdı. Mükafatı qalibə təqdim edən Osman bəy hələ qeyd etməyi də unutmadı — “Müğənni Azərin Azərbaycan üçün çox böyük işlər görür və layiqli olaraq bu mükafatı qazandı”. Əhsən. Azərin Azərbaycan üçün böyük işlər görə bilər, amma məgər onun gördüyü Rəsulzadə və onun irsi ilə müqaisə ediləsidirmi?! Görünür hörmətli Osman müəllim hesab edir ki, bəli, mümkündür.
Netty-dən söz düşmüşkən. Osman bəyin Netty-nin təşkilat komitəsinin üzvü ola-ola yeni bir mükafatı təsis etməsi də mənə qaranlıq qaldı. Ümumiyyətlə, bu Azərbaycan mentalitetinə aid olan bir problemdir. Bir şey ətrafında birləşib, onu daha da təkmilləşdirmək əvəzinə, biz fərdiçiliyi daha üstün tuturuq. Ötən yazılarımda qeyd etdiyim kimi — birisi uğurlu nəsə açdısa, həmən onun kopiyalanmağı prosesinə start verilir. Bu real həyatda Opera Lounge misalında da, virtaulda uğurlu forumların, saytların, mükafatların kopiyalanmasında da belədir.
Ənənəmizə sadiq olub, bu dəfə də Fox.AZ mövzusuna toxunacam. Bir də görürsən kimsə ağzının suyunu tökə-tökə rəy yazır — “Fox.AZ 4 il bundan qabaq sayt idi, indi heç nədir” və sair, və ilaxır. Sair sözünün yerində adətən şəxsi qərəzliklə dolu yazılar olur, o da görünür saytdan hansısa səbəbdən qovulduğundan ürəyində kin qalıb və ya bəziləri kimi bozbaşizmin son həddindən əziyyət çəkərək onu ört-basdır etmək üçün saç uzadıb (guya bununla oldu müasir birisi), böyük-böyük danışıb özünü Azərbaycan İnternetinin tənqidçisi hesab edir.
Cavab verirəm. Kütləvi saytların fəaliyyət profilini elə kütlənin özü müəyyənləşdirir. Fox.AZ isə əyləncə tipli saytdır. Kütlə isə əyləncə dedikdə Röyanı, Rəqsanəni, nəbilim Üzeyiri (Hacıbəyovu yox ha) nəzərdə tutur.
2006-cı ildə digər layihələrə qoşulduğumdan Fox.AZ saytının bağlanmaq təhlükəsi yarandı. Amma son anda dost-qardaşlarla yekun qərarı verdik — saytı 2 nəzarət dairəsinə böldük — portalın bir hissəsi oldu DLE (Data Life Engine) əsaslı və kütləni maraqlandıran, onun istəyi ilə fəaliyyət göstərəcək bloq-xəbərlər (İsti-isti bölümü adı altında), digər hissəsi isə intellektual müzakirələr üçün forum.
Bloq-xəbərlər hissəsini (İsti-isti bölümü) tam olaraq cavan dost-qardaşlar öz nəzarətlərinə götürdülər. Yani o bölüm demək olar ki, məndən 4 ildir ki tam azad və müstəqildir. Forum hissəsi, birdə saytın ümumi dizaynı, proqram təminatına dəstək isə keçdi mənim kurasiyama.
Zaman göstərdi ki, əslində seçdiyimiz bu yol ən doğrusu idi. Çünki portalın bloq-xəbərlər hissəsini gün ərzində unikal İP-lərlə 4000-ə yaxın istifadəçi ziyarət edir, bu da öz növbəsində bizim mobil əsaslı xidmətlərimiz üçün potensial istifadəçi bazasıdır və həmçinin oradakı gənclərin foruma inteqrasiyasını asan edir, forumu yeni istifadəçilərlə təchiz edir.
Onu da qeyd edim ki, aşağı səviyyəli istifadəçilərin foruma keçidini sıfıra endirmək üçün forum və bloq-xəbərlər-də qeydiyyatlar ayrı-ayrılıqda aparılır. Hal-hazırda bloq-xəbərlər bölümündə qeydiyyat tam azaddır. İstənilən şəxs heç bir maneə və xüsusi aktivasiya gözləmədən qeydiyyatdan keçib portalın bloq-xəbərlər hissəsindən faydalana bilər. Amma forumda qeydiyyat həmən aktivasiya olunmur — bütün qeydiyyatlar yoxlandıqdan sonra qəbul edilir.
Müasir Fox.AZ — Bloq-xəbərlər vasitəsi ilə həm kütləni, həm də Forum vasitəsi ilə kifayət qədər intellektual insanları özündə birləşdirir. Portalın gələcək inkaşaf planları isə artıq məlumdur və bununla bağlı ötən yazılarımda bölüşmüşəm. Allah köməyimiz olsun!
Bu dəfə yazım biraz aqressiv oldu. İnciməyin dostlar. Yazılar sırf mənim subyektiv fikirlərim idi. 😉

İndən belə vaxtım olduqca Azərbaycan İnternetində baş verən hadisələri təhlil edib Sizlərlə bölüşməyə çalışacam.
Avqust ayının ən bəd xəbərlərindən Azərbaycan İnternet məkanının ilk Azərbaycan dilli forumlarından birinin bağlanması xəbəri oldu. Fikrini.de domeni altında fəaliyyət göstərən forum kifayət qədər Azərbaycan dilli intellektualları birləşdirirdi… Amma görünür özlərini çölə qoyanlar, səviyyəsizliyin son həddində oturub səviyyədən dəm vuranlar, ruhi xəstələr və anonim xoşnamuslar Fikrini.de forumununda sonuna çıxdılar. Yoxsa Administrator bu kimi təsirli yazı yazıb, forumu bağlamazdı:

Yazını olduğu kimi təqdim edirəm (mənbə):

Salam, fikirşünaslar. Dünən həyatımın növbəti əsas qərarlarından birini verdim. Forum açılmayacaq! Elmar serverini bərpa etdikdən sonra bəlkə imkan oldu bütün yazıların arxiv kimi qalmasına, amma “fikrini.de” fəaliyyətini bir daha bərpa etməyəcək! Domeyn satılmır və heç kimə də kirayə verilmir, mənim şəxsi mülkiyyətim olaraq qalacaq.

Bəsdir daha onun-bunun nazını çəkdiyimiz, bəsdir daha boş yerə əsəblərimizi sərf etdiyimiz. Mənə deyən lazım idi ki, öz anasına, onun dilinə hörmət etməyən yoldan keçənlərə bu qədər zaman, əsəb, pul niyə sərf edirsən ki. Odur ki, bu fasilə-serverdəki problem, sən demə, xeyrə imiş. Həm də ötən həftə təsadüfən öyrəndim ki, daşım heç təsəvvür belə etmədiyim adamların da başına düşüb. Biri vaxtımı alır, digəri əsəblərimlə oynayır, başqa birisi pulumu götürüb aradan çıxır, digəri gəmidə oturub gəmiçi ilə dalaşmaqdan zövq alır və s. s. s. Bütün bu 5 illik fəaliyyəti boyu forumun mənə vurduğu maddi və mənəvi ziyan Vətən həsrəti ilə çırpındığım və divarlarına qısılaraq təsəlli tapdığım anlardan milyon dəfə çoxdur. Odur ki, əlvida, fikrini.de və fikrini deyənlər!

Forum ailə həyatımda narazılıq mənbəyi olan yeganə obyekt idi. Ailəm mənim üçün hamıdan və hər kəsdən üstündür. Foruma sərf etdiyim enerji və vaxtımı ailəmə, işimə həsr edəcəyəm. Ən əsası, artıq Bakı səfərlərimdə görüşmək məcburiyyətim olmayacaq heç kimlə. Bir neçə gün sonra burdan və eləcə də bütün messencerlərdən forum vasitəsi ilə tanıdığım və əlaqələrimin davam etməsini arzulamadığım bütün yoldaşları da siləcəyəm. Hamınıza uğurlar!

Göründüyü kimi insanı cana yığıblar. Ümumiyyətlə qonşu yazıda da qeyd etdiyim kimi Azərbaycan internetinin bəlası — başqasının uğurlarına kütləvi eqoizm, xainlik, imkan olsa birazda “samoreklama” və “mənəm-mənəmlik”dir. Bu yazını mən ümumiyyətlə Azərbaycan İnternetinin fəryadı adlandırardım.
Xoşnamusluqdan söz düşmüşkən, bu ay ana-bacılarını çölə qoyanlar indidə yerli sayt rəhbərlərini hədəfə alıblar. Müxtəlif tanışlıq saytlarında sayt rəhbərlərinin şəkillərini, telefon nömrələrini qoyub, onları təhqir edirlər… Aldığım məlumata görə xoşqeyrətlərin hərəkətlərindən artıq onlarla sayt rəhbərləri ziyan çəkib. Ziyan deyəndə — pərdə altında gizlənib, anonim olaraq onun bunun şəkilindən istifadə özü-özlüyündə acizlik və yazıqlıq əlamətidir. Belələrinə axı küçə söyüşündən başqa nə deyəsən?!… Heçnə… Odur ki, onların fəaliyyətini hüquq mühafizə orqanlarına tapşırıb, biz müşahidələrimizə davam edək.
Müşahidələrimi isə xüsusi olaraq Müqəddəs Ramazan ayı üçün hazırlanmış kiçik, amma faydalı bir proqramla davam edirəm. Kataloq.net saytın hazırladığı kiçik bu proqram (vidget) əslində böyük bir iş görür — namaz vaxtı göstərilir, özüdə müəyyən şəhərlər üzrə (əfsuslar olsun bütün rayonlar qeyd olunmayıb, yagin yeni versiyada buda həllini tapar). Mənim bu vidgetdə ən xoşuma gələn isə iftara nə qədər vaxtın qalmasını göstərməsidir. Bəyənilsin.
Vidgeti buradan yükləyə bilərsiniz.
Deyirlər “Sosial Yeniliklər Düşərgəsi” gəlir. Saytlarına daxil olub, bunun nə olduğu ilə maraqlandım. Amma bu sosial yeniliklərin nə olduğunu, mən bu işin içində olan adam anlamadım, təsəvvür edirəm sadə istifadəçilər nələr çəkir. =) Yagin “Barama” tipində bir şey olacaq, bu dəfə “İrəli”-dən. Hər halda yenilikdirsə, xeyirli olsun. Yeniliklər İnternet məkanımıza lazımdır.
Saytları bu ünvandadı, bəlkə Sizdə nəsə alındı. =)
Yeniliklər demişkən, bu gün mənə maraqlı bir link göndərdilər, elektron jurnaldı. İnternet istifadəçilərin maraqlandıran ən aktual suallar və onlara cavablar bu jurnalda təqdim olunur. Maraqlı başlanğıcdı. Xoşuma gəldi, əsasəndə “copyright” hissəsi — e-Hacı. Çox kreativ seçimdi. Elektron Hacılar erası başlayır, dəstəkləyirəm.
Jurnalı sizdə buradan yükləyə bilərsiniz.
Və sonda… vBulletin 4-ün bizə verdiyi əzablara baxmayaraq, Fox.AZ saytının forumuna tam yeni tərtibatda  start verdik. Xatırladım ki, Fox.AZ Forumu Azərbaycanda ilk ana dilində fəaliyyət göstərən forum olmaqda davam edir. Forumda bir çox məsələlərə dair müzakirələr aparılır… İndi qaldı Fox.AZ-ın ümumi səhifələrinə əl gəzdirmək. İrəli gedib onuda qeyd edim ki, Fox.AZ portalının yeni inkişaf strategiyasına əsasən tezliklə hal-hazırki və şəxsən mənimdə bəyənmədiyim bloq-versiyanın fəaliyyətinə xitam veriləcək, əvəzində isə tam yeniləmiş və gənclər üçün nəzərdə tutulan informasiya-əyləncə portalı fəaliyyətə başlayacaq. Artıq bu yönümdə işlərə başlanıb.
Forumda müzakirələrə qoşulmaq üçün bura tıklayın.
İstilərə və Avqust ayının passiv olmasına rəğmən, Azərbaycan İnternet məkanı üçün 3-4 gün ərzində kifayət qədər tutarlı xəbərlər var. Görək başımıza nə gəlir.
Allah köməyimiz olsun!

Bu günlərdə Milli Elmlər Akademiyasının saytın axtarırdım. Həmişəki kimi Google-da sorğunu yığdım və nəticə məni şoka saldı.
Nəticə isə onu göstərir ki, bəs http://kamran-petux.da.ru domen adı altında Azərbaycan Respublikasının Milli Elmlər Akademiyasının rəsmi veb səhifəsi yerləşir.
Sözü gedən saytın kodun biraz analiz etdikdən sonra məlum oldu ki, bu sadəcə freymdi, faktiki olaraq sayt science.gov.az veb ünvanına yönlənir. Məsələ ilə bağlı müraciət etdim Google-a, “Milli Elmlər Akademiyası” sorğusunda kamran-petux.da.ru saytının ləğv edilməsi ilə bağlı. Səbəb — Azərbaycanı alçaltmaq cəhdi və faktiki saytın olmamağı (yalnız qeyd etdiyim kimi yönləndirici freym var). Sağolsunlar, bir həftə ərzində biabırçı domen adı sorğu nəticəsindən yığışdırıldı.

Amma… Amma bilmirəm bu kiminsə şəxsi qərəzliyi idi, ya ironiyası… domen adı elə Azərbaycan elminin hal-hazırda hansı səviyyədə olduğunun göstərici idi — universitet və məktəblərdə açıq-aşkar rüşvətxoluğun tüğyan elədiyi, heç bir elmi nailiyyətlərin olmadığı bir vaxtda, Azərbaycan elminə elə bu tip domen yaraşır.
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Elmlər Akademiyası «kamran-petux» domeni altında?!

Nəyə görə Azərbaycan İnternet məkanında hələdə tutarlı biznes layihə yoxdu?! Niyə? Gəlin səbəbləri bir-bir araşdıraq.
Faktor 1 — Diqqətsizlik
Azərbaycanda “İnternet” ümumiyyətlə uşaq işi sayılır — neft pullarının sağa-sola xərcləndiyi bir vaxtda heç kim “uşaq” işi ilə ciddi məşğul olmaq istəmir.
Faktor 2 — Maliyə çatışmamazlığı
Yuxarıda göstərilən faktor nəzərə alındıqda, İnternet məkanımızda layihələrin dəyəri yüz minlər-milyonlarla deyil, ən yaxşı halda on minlərlə USD ilə ölçülür. Belə olan halda həm layihələrin həcmi tutarlı dərəcədə kiçilir, həm büdcəsi milyonlar olan əcnəbi saytlara keyfiyyətdə və xidmətin göstərilməsində, istifadəçiyə çatdırılma səviyyəsində uduzur.

Faktor 3 — Uğurlarımıza qarşı kütləvi eqoistlik
Azərbaycan xalqının yüz illərlə müxtəlif imperiyaların əsarəti altında qalması, xalqımızın özünə dəyər verməməsinə, “kölə” təfəkkürünün yaranmasına gətirib çıxarıb. Gurultulu bir layihə yaratsan belə, bizim xalq həmən bunu özgəsi ilə müqaisə edib, özümüzünkini alçaldacaq, xoş sözlər əvəzinə acılayacaq. Özüdə bu kütləvi halda baş verir… Bundan sonra layihə yaradıcıları məyus olmasın?!

Faktor 4 — Bizim xalq üçün “özgə malı daha şirindi”
Ümumiyyətlə, xalqımızın özgə malına meyli olmasıda burada əsas yer tutur. Eyni səviyyəli xidmətlər həm bizdə, həm əcnəbilərdə olduğu zaman, hər kəs nədənsə əcnəbi xidmətlərdən istifadəyə üstünlük verir. Yagin özgə malı dadlı olur, yada burada primitiv biganəlik, eqoistlik, qonşunun qabağa getməsini istəməmək prinsipi üstünlük təşkil edir… Hələ böyük şirkətlərimizin “böyük” layihələrin əcnəbilərə tapşırılmasını demirəm…
Faktor 5 — Kiçik dövlət, kiçik bazar
Azərbaycanın kiçik, hətta deyərdim miniatür bir dövlət olmasınında burada öz rolu var. Belə ki, Rusiya İnternetində adi bir sayta gün ərzində 50 min istifadəçinin daxil olması normal sayılırsa, Azərbaycanda bu yalnız top saytlara qismət olur, oda nəsə qeyri adi bir hadisə baş verdikdə.
Faktor 6 — Kölə təfəkkürünün yaratdığı növbəti problem — öz dilimizi bəyənmirik
Azərbaycan İnternet məkanında tutarlı bir sayt açmaq üçün, ilk öncə saytı Azərbaycanca deyil, rus (!) dilində açmaq mütləqdir. Çünki, hər kəs hesab edir ki, sayt rus dili olduqda, o daha “prestijnı” olur, “elitar təbəqə”, “ziyalılar” istifadə edir”…
Faktor 7 — Tənbəllik faktoru
Ümumilikdə biz çox tənbəl, çox yeyən və istirahəti sevən bir xalqıq. Nəzərə alsaq ki, səviyyəli sayt yaradılmasına titanik səylər tələb olunur, onda bu saytların yaradılması qenetik cəhətdən bizlik deyil. =) Amma bizim milləti qınamalı deyil, neft pulları bizi ərköyünləşdirib — veb texnologiyalara sərf etdiyi vaxtın 10%-ı digər aktual sahələrə sərf etsə (məsələn tikinti sektoru), həm 100 qat daha çox pul qazanar, həm istirahətindən qalmaz.

Faktor 8 — İnternet qoşulmanın fantastik qiyməti
Nə qədər rəsmilər and aman etsələrdə, Azərbaycanda İnternet qonşulara nisbətdə hələdə fantastik qiymətə satılır. Məsələn, biz 20 manata (24 USD) cəmi 1024 kbsp sürətdə ADSL-ə qoşula bilərik, amma qonşu Gürcüstanda həmən sürət bizim pulla maksimum 6,8 manatdır (8 USD)!
Faktor 9 — Hər birimiz bir dahiyik?!
Azərbaycanlıların daha bir xüsusiyyəti — fərdilikdir. Hər kəs özünü dahi, hər kəsdən üstün hesab etməsi ona gətirib çıxarıb ki, nəticədə heç kəs sağlam tənqidi qəbul etmir, öz üzərində işləmir və ortaya aşağı səviyyəli bir məhsul qoyub onu premium hesab edir… Biz sözlə yerimizdə çobalayırıq.

Faktor 10 — Birliyin olmaması
Burada da fərdlik faktoru öz rolunu oynayır. Biz bir kollektivdə işləməyi, bir yerdə nəsə yaradıb irəli getməyi deyil, hər zaman fərdi olaraq öz şirkətimizi qurmağa, hər şeyin özümüzə aid olmasına çalışırıq. Amma unuduruq ki, güc əslində birlikdədi, “fərdi” olub sıradan biri olmaqdansa, “bir olub” lider olmaq daha yaxşıdı.
Nəticə — Əgər bütün bu sadaladığım faktorların 1/3-i adlaya bilsək, fikrimcə bizi dəyərli layihələr gözləyir… Deməli, ya gərək gecələr belə yatmayıb öz üzərimizdə işləməliyik, yada neft pullarının hesabına sürünməkdə davam etməliyik, hər şey özümüzdən asılıdır.

Nə deyim, Allah köməyimiz olsun!
Mövzuya dair forumda müzakirələr ↓
Azərbaycan İnternet məkanı (Anti-inkişaf faktorları)